Ο θεσμός του Σχολείου

June 17, 2015, 4:46 pm

≫ Next: Καταφύγια και βομβαρδισμοί...

≪ Previous: Αγία Τριάδα

στο Αγρίνιο, από την ίδρυσή του μέχρι το 1948

Τρόπος Λειτουργίας Του Σχολείου Στο Αγρίνιο Από Την Ίδρυσή Του Μέχρι Το 1948

~Αγρίνιο...Γλυκές Μνήμες~

↧

Καταφύγια και βομβαρδισμοί...

June 20, 2015, 2:43 pm

≫ Next: Θερινά σινεμά

≪ Previous: Ο θεσμός του Σχολείου

...στην πόλη του Αγρινίου, κατά την περίοδο του πολέμου του ‘40

Τα Γερμανικά στρατεύματα πάτησαν για πρώτη φορά το πόδι τους στο Αγρίνιο στις 22 Απριλίου του 1941,δύο μέρες μετά το Πάσχα.

Δύο μέρες πριν, ανήμερα της Κυριακής του Πάσχα, στις 20 Απριλίου, το αεροδρόμιο του Αγρινίου είχε καταληφθεί από Γερμανούς αλεξιπτωτιστές.

Είχε προηγηθεί ένας σφοδρός βομβαρδισμός του αεροδρομίου τα ξημερώματα της Κυριακής του Πάσχα, στις 5.30 το πρωί.

Τότε στο αεροδρόμιο, προσγειώνονταν και απογειώνονταν ελληνικά αλλά και συμμαχικά (Αγγλικά) πολεμικά αεροπλάνα.

Κατά τον βομβαρδισμό αυτόν δεν υπήρχαν θύματα, ούτε αεροπλάνα είχαν χτυπηθεί, αφού τα συμμαχικά είχαν απογειωθεί με προορισμό το Κάιρο, μία μέρα πριν.

Λίγες μέρες πριν από αυτό τον βομβαρδισμό, την Μεγάλη Τετάρτη, 16 Απριλίου του ’41, η σειρήνα, που είχε τοποθετηθεί στην στέγη του διώροφου ξενοδοχείου «ΗΛΙΟΝ ΠΑΛΛΑΣ», «στρίγγλισε», γύρω στο μεσημέρι. Δεν ήταν η πρώτη φορά που γινόταν αυτό. Πολλές φορές ο απαίσιος αυτός ήχος είχε προειδοποιήσει τους κατοίκους να τρέξουν να κρυφτούν στα καταφύγια ή στα υπόγεια που χρησιμοποιούσαν σαν καταφύγια, χωρίς όμως να γίνει κάποια αεροπορική επίθεση.

Εκείνη την μέρα όμως, λίγα λεπτά μετά την προειδοποίηση, ένας εκκωφαντικός βρόντος ακούστηκε στο κέντρο του Αγρινίου. Ταυτόχρονα, κι άλλοι, λίγο πιο μακρινοί …

Η πρώτη βόμβα έπεσε στην αρχή της οδού Παπαϊωάννου. Μία δεύτερη, πίσω από το κτίριο της κλινικής του Δανέλλη και συγκεκριμένα στην αυλή του σπιτιού του Κώστα Γιαννακόπουλου. Μία τρίτη βόμβα έπεσε στην αυλή της οικίας Ναούμ και η τέταρτη στην οδό Παναιτωλικού κοντά στο μαγαζί των αδελφών Μήτσου και Γιάννη Παπαχρήστου (Μίγκα).

Η δεύτερη βόμβα σκότωσε την σύζυγο του Κώστα Γιαννακόπουλου και τους Ευθύμιο και Χρήστο Μάγο, πατέρα και γιό, από το Δοκίμι.

Ο Θ.Μ.Πολίτης, μετά από έρευνα που έκανε, αναφέρει ονομαστικά τους νεκρούς εκείνης της επίθεσης.

Φωτογραφία του Γιώργου Στρατούλη, όπου φαίνονται ακόμη
και σήμερα τα ίχνη της βόμβας
στην μάντρα του περιβόλου της Τράπεζας Ελλάδος

Α’ Νεκροί (από θανάσιμα τραύματα θραυσμάτων βομβών)

vΣπυρίδων Τόντος του Δημοσθ., υπομοίραρχος Χωροφυλακής, ετών 40.

vΛάζαρος Μουμουγιάνης του Δημ., ιδιωτικός υπάλληλος, ετών 40.

vΚων|νος Παπαλένης ή Παπανικολάου του Νικ., ετών 28.

vΙωάννης Χονδρογιάννης του Αναστασίου, επιλοχίας, ετών 29.

vΤρύφων Βουλωμένος από το Παναιτώλιο, ετών 27.

vΕλένη συζ. Κων|νου Γιαννακόπουλου, ετών 41.

vΕυθύμιος Μάγος από το Δοκίμι, γεωργός, ετών 50.

vΧρήστος Μάγος του Ευθυμίου, από το Δοκίμι, ετών 17.

vΧαράλαμπος Παρθενίου του Κω|νου, στρατιώτης, ετών 26.

vΑθανάσιος Τριανταφύλλου του Ιωάννη, μαθητής, ετών 12.

vΒασιλική χήρα Κων|νου Σύρρου, ετών 55.

Καταφύγια στο Αγρίνιο

Κατά την διάρκεια του πολέμου, οι τοπικές και τεχνικές υπηρεσίες των Δήμων, μετά από μελέτες έκριναν και όριζαν ποια κτίρια ήταν κατάλληλα για καταφύγια.

Αρκετά κτίρια και σπίτια στο Αγρίνιο κρίθηκαν κατάλληλα. Σαν κατάλληλα μεταξύ άλλων κρίθηκαν:

vοι καπναποθήκες Παπαπέτρου,

vτο υπόγειο της Τράπεζας Ελλάδος,

vοι καπναποθήκες Κόκκαλη,

vτα υπόγεια των «Παπαστρατείων Εκπαιδευτηρίων»

vτα υπόγεια των 1^ου, 2^ουκαι 3^ουΔημοτικών Σχολείων,

vτο υπόγειο του ξενοδοχείου «ΗΛΙΟΝ ΠΑΛΛΑΣ»,

vτο υπόγειο της οικοδομής του Κων|νου Πολίτη, οδός Τσαλδάρη και Δαγκλή,

το υπόγειο της οικοδομής του γεωπόνου Ιωάννη Λούσκα, στον Άγιο Κων|νο.

Share

~Αγρίνιο...Γλυκές Μνήμες~

↧

Θερινά σινεμά

June 23, 2015, 2:22 pm

≫ Next: Η τραγωδία της Στάνου, Ιούλιος 1963...

≪ Previous: Καταφύγια και βομβαρδισμοί...

Είναι κάτι νύχτες με φεγγάρι
μες τα θερινά τα σινεμά
νύχτες που περνούν
που δε θα ξαναρθούν
μ’ αγιόκλημα και γιασεμιά….

Τα θερινά σινεμά….αναμνήσεις από βραδιές με πανσέληνο κι αστέρια, χαλίκια κάτω από τα πόδια, άβολες πλαστικές ή πάνινες καρέκλες και ποπ κορν, ηλιόσπορο και πασατέμπο, γκαζόζες και πατατάκια, μυρωδιές από αγιόκλημα, νυχτολούλουδα και γιασεμιά, τραγούδια στο διάλειμμα από την φωνή του Βογιατζή..

Το 1930 ανοίγει στο Αγρίνιο ο πρώτος χειμερινός κινηματογράφος και επτά χρόνια αργότερα, το 1937, ανοίγει ο πρώτος θερινός, στην σημερινή οδό Σαλάκου 4. Το «ΔΙΟΝΥΣΙΑ». Ιδιοκτήτες οι Πολύζος και Χολιασμένος και αργότερα πέρασε στα χέρια του Νώντα Δαλιάνη και Νίκου Κονταξή. Έκλεισε οριστικά το 1950.

Το 1945, μετά τον πόλεμο, ανοίγει επί της οδού Ηλία Ηλιού ο θερινός κινηματογράφος «ΕΣΠΕΡΟΣ», ιδιοκτησίας του Σπύρου Τσικνιά. Λειτούργησε επί τρία χρόνια και κλείνει οριστικά το 1948.

Το 1946 άρχισε να λειτουργεί ένας νέος θερινός κινηματογράφος, επί της οδού Παπαστράτου, το «ΡΕΞ». Ιδιοκτήτες οι Γιάννης Μουστακόπουλος, Μίμης Πετρόπουλος και Παπαλάμπρος. Αργότερα πέρασε στα χέρια των αδελφών Τσιτσιμελή και λειτούργησε μέχρι το 1975.

Την δεκαετία του ’60, ανοίγουν επί της οδού Παπαστράτου 75 το καλοκαιρινό «ΠΑΝΘΕΟΝ» (1960-1975), ιδιοκτησίας Κώστα Βοσκόπουλου, το «ΡΙΑΛΤΟ», απέναντι από το Πάρκο, επί της Ελευθερίου Βενιζέλου, ιδιοκτησίας των αδελφών Γεωργίου, το «ΑΚΡΟΠΟΛ», στα σύνορα Αγρινίου και Αγ. Κων|νου, ιδιοκτησίας του Γιώργου Βελούδα και το «ΕΝΤΕΛΒΑΪΣ», επί της Χαριλάου Τρικούπη 33, ιδιοκτησίας του Σωτήρη Κατσίκη.

"ΠΑΝΘΕΟΝ"

Το θερινό σινεμά «ΕΛΛΗΝΙΣ», άνοιξε το 1952 και ήταν ιδιοκτησίας Κονταξή. Σήμερα είναι πλέον δημοτική επιχείρηση και είναι το μοναδικό θερινό σινεμά που λειτουργεί στο Αγρίνιο.

1952. Εγκαίνια "ΕΛΛΗΝΙΣ"

"ΕΛΛΗΝΙΣ"

"ΕΛΛΗΝΙΣ" 1974

~Αγρίνιο...Γλυκές Μνήμες~

↧

Η τραγωδία της Στάνου, Ιούλιος 1963...

July 25, 2015, 7:41 am

≫ Next: 28 Ιουλίου 1943

≪ Previous: Θερινά σινεμά

...ανήμερα της Αγίας Παρασκευής.

52 χρόνια πριν...

26 Ιουλίου του 1963, ξημερώματα της γιορτής της Αγίας Παρασκευής, μια βάρκα με νεαρούς προσκυνητές από την Στάνου, ανατράπηκε και βούλιαξε στα μισά της λίμνης της Αμβρακίας, παρασέρνοντας στον θάνατο 26 νέους ανθρώπους και παιδιά ηλικίας από οκτώ έως 42 ετών…..

Τριάντα τρία άτομα είχαν επιβιβαστεί σε βενζινόπλοιο για να μεταβούν απέναντι από το χωριό Στάνος, στο παρεκκλήσι της Αγίας Παρασκευής που γιόρταζε. Κι εκεί στη μέση περίπου της διαδρομής, το πλοιάριο ανετράπη...

Ο Τύπος της εποχής έγραψε για το τραγικό συμβάν

~Αγρίνιο...Γλυκές Μνήμες~

↧

28 Ιουλίου 1943

July 27, 2015, 1:00 am

≫ Next: Η Ιστορία ενός περιπετειώδους ταξιδιού

≪ Previous: Η τραγωδία της Στάνου, Ιούλιος 1963...

Το Ολοκαύτωμα της Μακρυνείας

Πηγή: εφημερίδα Λιθοβουνιώτικα νέα

Υπογράφει ο

"ΜΑΚΡΥΝΕΙΟΣ"

Απόσπασμα

Στα τέλη Ιουλίου είναι η θλιβερή επέτειος από αυτό που ο λαός της Μακρυνείας ονομάζει «Το κάψιμο της Μακρυνείας» από τους Γερμανούς.

Η καταστροφή αυτή, δεν ήταν απλώς «κάψιμο της Μακρυνείας» ήταν «ΤΟ ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑ ΤΗΣ ΜΑΚΡΥΝΕΙΑΣ» για τους λόγους που θα αναφερθούν παρακάτω.

Τα περισσότερα στοιχεία που παρατίθενται παρακάτω, προέρχονται από το βιβλίο του Διευθυντή και Χειρουργού Ιατρού Αυρηλιώνη Διονύσιου «ΤΟ ΠΡΟΣΚΑΙΡΟΝ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΝ Ε.Ε.Σ. ΓΑΒΑΛΟΥΣ - ΜΑΚΡΥΝΕΙΑΣ» το οποίο γράφτηκε ανεπηρέαστα μέσα στη θύελλα του εμφυλίου πολέμου στην Αθήνα το 1946.

Η Μακρυνεία προπολεμικά ήταν μια σχετικά πλούσια αγροτική περιοχή, που για τα δεδομένα της τότε εποχής, τα προϊόντα της, το λάδι και ο καπνός, έκαναν τους κατοίκους της να ζουν σχετικά πολύ καλά. Ο πόλεμος όμως του 1940 και στη συνέχεια λίγο αργότερα, η υποδούλωση της Χώρας μας από τους Γερμανούς και η σκληρότητα των κατακτητών μετέτρεψαν την χώρα μας σε μια κόλαση και ένα σωρό ερειπίων.

Όσοι Έλληνες δεν έκλειναν το μάτι στον κατακτητή και το έλεγε η ψυχή τους, πήραν το δρόμο προς τα βουνά δημιουργώντας τις αντιστασιακές οργανώσεις ΕΑΜ-ΕΛΑΣ, ΕΔΕΣ, Ομάδα Ψαρρού κ.λπ. Αρχικός σκοπός τους, η αντίσταση στον κατακτητή, με ανταρτοπόλεμο, σαμποτάζ, ενέδρες κ.λπ. Παράλληλα η διατήρηση του ΗΘΙΚΟΥ, του Ελληνικού Λαού σε υψηλό επίπεδο και το μήνυμα της απελευθέρωσης, από την Γερμανική μπότα, μέσα από την Αντίσταση, οριοθετούσαν τις πράξεις που εκπλήρωναν το σκοπό τους.

Στις 27 Ιουλίου του 1943 μια μικρή ομάδα από 4 Γερμανούς, με ένα μικρό αυτοκίνητο, φεύγει από το Αγρίνιο με προορισμό την Μακρυνεία για το συνηθισμένο «πλιάτσικο» των χωριών. Μια ομάδα του ΕΑΜ Γραμματικούς - Γαβαλούς στήνει ενέδρα στους Γερμανούς στη θέση Χασάναγα, πίσω από τον Μύλο της Μπογλάστης με αποτέλεσμα δύο από αυτούς να σκοτωθούν και οι άλλοι δύο να αιχμαλωτισθούν. Τη νύκτα όμως ένας από τους αιχμαλώτους κατάφερε να διαφύγει και με βάρκα πέρα-σε απέναντι στα Αμπάρια και από εκεί πήγε στο Αγρίνιο, όπου ανέφερε το όλο γεγονός στην Γερμανική Διοίκηση. Την επόμενη ημέρα 28-7-1943 ξεκινά από το Αγρίνιο μια Γερμανική φάλαγγα με τανκς, φορτηγά και μοτοσικλέτες και εις αντίποινα επιδίδεται στην συστηματική καταστροφή των χωριών της Μακρυνείας και στη δολοφονία όσων ανθρώπων έβρισκαν στο πέρασμά τους. Συνεργεία Γερμανών στρατιωτών, αφού αφαιρούσαν από κάθε σπίτι ότι χρήσιμο και εμπορεύσιμο υπήρχε στη συνέχεια έριχναν κάποια σκόνη και με έναν πυροβολισμό το σπίτι γίνονταν παρανάλωμα του πυρός.

Η καταστροφή αυτή κράτησε δύο μέρες από το Ζευγαράκι έως τα Σιταράλωνα και η Μακρυνεία μετατράπηκε σε κρανίου τόπο - σωρό ερειπίων.

ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΚΑΤΕΣΤΡΑΜΜΕΝΩΝ ΟΙΚΙΩΝ ΑΝΑ ΧΩΡΙΟ

ΣΕ ΟΛΗ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ ΤΗΣ ΙΤΑΛΟΓΕΡΜΑΝΙΚΗΣ ΚΑΤΟΧΗΣ

*ΧΩΡΙΟ*	*ΟΙΚΙΕΣ*	*ΟΛΙΚΗ*	*ΜΕΡΙΚΗ* *ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ*
*ΖΕΥΓΑΡΑΚΙ*	*100*	80	0
*ΚΑΤΩ ΚΕΡΑΣΟΒΟ*	*120*	10	3
*ΠΑΠΑΔΑΤΕΣ*	*310*	8	1
*ΜΑΤΑΡΑΓΚΑ*	*510*	44	8
*ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΟΥ*	*230*	*132*	2
*ΓΑΒΑΛΟΥ*	*210*	*108*	1
*ΑΓΙΟΣ ΑΝΔΡΕΑΣ*	*180*	90	60
*ΔΑΦΝΙΑΣ*	*108*	70	0
*ΜΕΣΑΡΙΣΤΑ*	*120*	10	0
*ΠΟΤΑΜΟΥΛΑ*	70	44	6
*ΑΝΩ ΜΑΚΡΥΝΟΥ*	*168*	2	3
*ΚΑΨΟΡΑΧΗ*	70	44	6
*ΠΑΛΑΙΟΧΩΡΙΟΝ*	60	28	0
*ΚΑΤΩ ΜΑΚΡΥΝΟΥ*	*130*	22	3
*ΛΥΣΙΜΑΧΕΙΑ*	*120*	1	70
*ΚΑΛΟΥΔΙ*	*100*	4	3
*ΠΑΜΦΙΟ*	52	7	5
*ΣΙΤΑΡΑΛΩΝΑ*	*250*	94	0

Και σαν να μην έφτανε μόνο αυτό, δηλαδή η καταστροφή της περιουσίας του άμαχου πληθυσμού, οι εγκληματίες κατακτητές με σύνταξη τακτικού στρατού, ξεχύθηκαν με τανκς στον κάμπο της Μακρυνείας, όπου είχαν καταφύγει ηλικιωμένοι άνθρωποι, ανάπηροι, γυναίκες και μικρά παιδιά, οι οποίοι δεν κατάφεραν να φύγουν προς το δάσος του Αράκυνθου και εκεί άρχισε ένα από τα μεγαλύτερα και τρομερότερα εγκλήματα των Γερμανών. Εκεί πραγματοποιήθηκε το ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑ ΤΗΣ ΜΑΚΡΥΝΕΙΑΣ.

Μέσα στα σπαρτά, στα αμπέλια, στα χαντάκια και κάτω από τις ελιές, ομάδες από γυναικόπαιδα εκτελούνταν με τον πλέον εγκληματικό τρόπο. Δύο μέρες κράτησε το ανθρωποκυνηγητό αυτό του κάμπου. Οι κάτοικοι παρακολουθούσαν το μεγάλο φονικό από τις ράχες του Αράκυνθου. Οι Μακρύνειοι, όταν οι Γερμανοί έφυγαν για το Αγρίνιο και κατέβηκαν στα καμένα και κατεστραμμένα σπίτια τους, διαπίστωσαν το δράμα της ανθρωποσφαγής, μέσα σε σκηνές αλλοφροσύνης που κράτησαν όλη τη νύχτα.

Βρέθηκαν γέροντες και παράλυτοι σκοτωμένοι πάνω στο κρεβάτι τους, νήπιο στην αγκαλιά της σκοτωμένης μητέρας του με το κεφάλι σπασμένο από τον υποκόπανο όπλου. Όποιος βρίσκονταν μπροστά σε Γερμανό εκτελούνταν. Στη Γραμματικού, το χωριό που πλήρωσε το μεγαλύτερο φόρο αίματος, μια οικογένεια (ΚΑΛΙΑΚΜΑΝΗ) τυφλώθηκε με τον πιο φρικώδη και απάνθρωπο τρόπο. Ολόκληρες οικογένειες σκοτώθηκαν με πολυβόλο. Εξήντα τέσσερις (64) νεκροί το διάστημα αυτό, στην ενιαία Μακρυνεία από την Λυσιμαχία μέχρι το Καλούδι και τα Σιταράλωνα. Οι περισσότεροι άμαχοι τον μαύρο Ιούλη του 1943. Και άλλοι νεκροί έπεσαν σε μάχες.

Από προσωπικές πληροφορίες, από το βιβλίο του Νίκου Γ. ΖΙΑΓΚΟΥ «Αγγλικός Ιμπεριαλισμός και Εθνική Αντίσταση 1940-45» και από το βιβλίο του Γαβριήλ Αλπέντζου «Ανατομία της Εθνικής Αντίστασης και του Εμφυλίου Πολέμου» παραθέτουμε τον παρακάτω κατάλογο των δολοφονημένων από τους Ιταλο-Γερμανούς συμπατριωτών μας, έστω για θύμηση στη ΜΝΗΜΗ ΤΟΥΣ.

ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΔΟΛΟΦΟΝΗΘΕΝΤΩΝ ΜΑΚΡΥΝΕΙΩΝ

1. ΛΥΣΙΜΑΧΙΑ

ΖΟΥΜΠΟΥΡΛΗΣ ΚΩΝ/ΝΟΣ 5-6/7/1943 Λυσιμαχία

Μάχη με Ιταλούς

2. ΛΥΣΙΜΑΧΙΑ

ΠΑΠΑΔΑΤΟΣ ΚΩΝ/ΝΟΣ 5-6/7/1943 Παναγία Κλεισορρευμάτων

Μάχη με Ιταλούς

3. ΛΥΣΙΜΑΧΙΑ

ΖΩΓΟΠΟΥΛΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ 5-6/7/1943 Λυσιμαχία Άμαχος

Δολοφ. από Ιταλούς

4. ΛΥΣΙΜΑΧΙΑ

ΤΡΑΧΙΛΗΣ ΚΩΝ/ΝΟΣ 5-6/7/1943 Λυσιμαχία Άμαχος

Δολοφ. από Ιταλούς

5. ΛΥΣΙΜΑΧΙΑ

ΚΡΙΤΣΙΟΒΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ 5-6/7/1943 Λυσιμαχία Άμαχος

Δολοφ. από Ιταλούς

6. ΖΕΥΓΑΡΑΚΙ

ΤΣΑΝΤΖΑΡΟΥ ΑΘ. ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ - Ζευγαράκι

Δολοφ. από Ιταλούς

7. ΚΕΡΑΣΟΒΟ

ΚΟΚΚΟΡΟΣ Θ. ΓΕΩΡΓΙΟΣ 27/7/1943 Κεράσοβο

Δολοφ. από Γερμανούς

8. ΠΑΠΑΔΑΤΕΣ

ΠΑΝΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΔΡΕΑΣ 27-28/7/1943 Χωριό

Δολοφ. από Γερμανούς

9. ΠΑΠΑΔΑΤΕΣ

ΛΑΝΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΔΡΕΑΣ 27-28/7/1943 Χωριό

Δολοφ. από Γερμανούς

10. ΠΑΠΑΔΑΤΕΣ

ΛΑΝΟΠΟΥΛΟΣ ΑΛΕΞΙΟΣ 27-28/7/1943 Χωριό

Δολοφ. από Γερμανούς

11. ΠΑΠΑΔΑΤΕΣ

ΚΙΤΣΟΣ ΧΡ. ΒΕΛΙΣΑΡΙΟΣ 27-28/7/1943 Χωριό

Δολοφ. από Γερμανούς

12. ΠΑΠΑΔΑΤΕΣ

ΜΠΑΛΤΑΣ ΣΤΑΥΡΟΣ 27-28/7/1943 Χωριό

Δολοφ. από Γερμανούς

13. ΠΑΠΑΔΑΤΕΣ

ΣΤΕΚΑΣ ΑΝΔΡΕΑΣ 27-28/7/1943 Χωριό

Δολοφ. από Γερμανούς

14. ΠΑΠΑΔΑΤΕΣ

ΚΙΤΣΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ 3-4/8/1944 Ναύπακτος

Εκτελ. από Γερμανούς

15. ΠΑΠΑΔΑΤΕΣ

ΔΑΣΚΑΛΑΚΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ

Έπεσε σε μάχη με Γερμανούς

16. ΜΑΤΑΡΑΓΚΑ

ΑΚΑΡΕΠΗ ΒΑΣΙΛΙΚΗ 27-28/7/1943

Δολοφ. από Γερμανούς

17. ΜΑΤΑΡΑΓΚΑ

ΧΟΛΗΣ (από Κλεισσορεύματα) 27-28/7/1943

Δολοφ. από Γερμανούς

18. ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΟΥ

ΚΟΥΖΕΛΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ 27-28/7/1943 Κάτσες Γραμμ.

Δολοφ. από Γερμανούς

19. ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΟΥ

ΚΟΤΡΟΤΣΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ 27-28/7/1943 Ψυχαίικα

Δολοφ. από Γερμανούς

20. ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΟΥ

ΚΑΛΙΑΚΜΑΝΗΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ 27-28/7/1943 Γερακούλα

Δολοφ. από Γερμανούς

21. ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΟΥ

ΚΑΛΙΑΚΜΑΝΗ ΣΥΖ. ΧΑΡ. ΓΙΑΝΝΟΥΛΑ 27-28/7/1943 Γερακούλα

Δολοφ. από Γερμανούς

22. ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΟΥ

ΚΑΛΙΑΚΜΑΝΗ ΘΥΓ. ΧΑΡ. ΓΙΑΝΝΟΥΛΑ 27-28/7/1943 Γερακούλα

Δολοφ. από Γερμανούς

23. ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΟΥ

ΚΑΛΙΑΚΜΑΝΗ Κ. ΒΑΣΙΛΙΚΗ 27-28/7/1943 Γερακούλα

Δολοφ. από Γερμανούς

24. ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΟΥ

ΚΑΛΙΑΚΜΑΝΗΣ ΧΑΡ. ΚΩΝ/ΝΟΣ 27-28/7/1943 Γερακούλα

Δολοφ. από Γερμανούς

25. ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΟΥ

ΚΟΤΟΠΟΥΛΗ ΣΠ. ΑΓΑΘΗ 27-28/7/1943 Παλιοκόνακα

Δολοφ. από Γερμανούς

26. ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΟΥ

ΘΑΝΟΥ ΑΓΓΕΛΙΚΗ 27-28/7/1943 Παλιοκόνακα

Δολοφ. από Γερμανούς

27. ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΟΥ

ΜΠΟΥΝΑΣ ΖΑΧΟΣ (παράλυτος) 5/8/1944 Στο κρεβάτι του

Δολοφ. από Γερμανούς

28. ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΟΥ

ΞΟΥΡΓΙΑΣ ΧΡ. ΝΙΚΟΛΑΟΣ - Κρίκελλο Βάλτου

Έπεσε σε μάχη με Γερμανούς

29. ΓΑΒΑΛΟΥ

ΚΑΡΑΤΣΟΡΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ 13/7/1943

Δολοφ. από Γερμανούς

30. ΓΑΒΑΛΟΥ

ΤΡΑΓΟΥΛΙΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ 28/7/1943 Τραγάνι

Δολοφ. από Γερμανούς

31. ΓΑΒΑΛΟΥ

ΚΟΥΡΣΑΡΗΣ ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ 28/7/1943

Δολοφ. από Γερμανούς

32. ΓΑΒΑΛΟΥ

ΠΙΕΡΑΤΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ 28/7/1943

Δολοφ. από Γερμανούς

33. ΓΑΒΑΛΟΥ

ΖΩΓΟΠΟΥΛΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ από Παναιτώλιο 28/7/1943 Τραγάνι

Δολοφ. από Γερμανούς

34. ΓΑΒΑΛΟΥ

ΔΙΠΛΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ από Μυρτιά 28/7/1943

Δολοφ. από Γερμανούς

35. ΓΑΒΑΛΟΥ

ΔΗΜΗΤΡΕΛΗΣ ΑΝΤΩΝΙΟΣ 28/7/1943 Τραγάνι

Δολοφ. από Γερμανούς

36. ΓΑΒΑΛΟΥ

ΔΗΜΗΤΡΕΛΗ ΒΑΡΒΑΡΑ 28/7/1943 Τραγάνι

Δολοφ. από Γερμανούς

37. ΓΑΒΑΛΟΥ

ΔΗΜΗΤΡΕΛΗ ΠΑΡΘΕΝΩΠΗ 28/7/1943 Τραγάνι

Δολοφ. από Γερμανούς

38. ΓΑΒΑΛΟΥ

ΜΠΑΛΑΣ ….. 28/7/1943 Τραγάνι

Δολοφ. από Γερμανούς

39. ΓΑΒΑΛΟΥ

ΠΑΤΡΩΝΗΣ ΚΩΣΤΑΣ 1944 Χαϊδάρι

Εκτελ. από Γερμανούς

40. ΑΓΙΟΣ ΑΝΔΡΕΑΣ

ΚΑΡΚΑΤΣΟΥΛΗ ΒΑΣΙΛΩ 28/7/1943

Δολοφ. από Γερμανούς

41. ΑΓΙΟΣ ΑΝΔΡΕΑΣ

ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ….. 28/7/1943

Δολοφ. από Γερμανούς

42. ΑΓΙΟΣ ΑΝΔΡΕΑΣ

ΒΙΤΣΑΣ Β. ΙΩΑΝΝΗΣ 14/4/1944 ΑΓΡΙΝΙΟ

Εκτελ. από Γερμανούς

43. ΑΓΙΟΣ ΑΝΔΡΕΑΣ

ΚΙΤΣΟΣ Ι. ΓΕΩΡΓΙΟΣ 14/9/1944 ΝΑΥΠΑΚΤΟΣ

Έπεσε σε μάχη με Γερμανούς

44. ΑΓΙΟΣ ΑΝΔΡΕΑΣ

ΜΥΡΓΙΑΝΗΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ 14/9/1944 ΝΑΥΠΑΚΤΟΣ

Έπεσε σε μάχη με Γερμανούς

45. ΑΓΙΟΣ ΑΝΔΡΕΑΣ

ΜΑΝΘΟΠΟΥΛΟΣ ΘΕΟΔΩΡΟΣ 14/9/1944 ΝΑΥΠΑΚΤΟΣ

Έπεσε σε μάχη με Γερμανούς

46. ΤΡΙΧΩΝΙΟ

ΚΟΥΤΣΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ 28/7/1943

Δολοφ. από Γερμανούς

47. ΤΡΙΧΩΝΙΟ

ΚΑΛΤΣΑΣ ΖΩΗΣ 28/7/1943

Δολοφ. από Γερμανούς

48. ΤΡΙΧΩΝΙΟ

ΣΙΑΜΠΑΛΗΣ ΑΝΔΡΕΑΣ 28/7/1943

Δολοφ. από Γερμανούς

49. ΤΡΙΧΩΝΙΟ

ΜΟΥΣΤΑΚΑΣ ΚΩΣΤΑΣ από Δερβέκιστα 28/7/1943

Δολοφ. από Γερμανούς

50. ΔΑΦΝΙΑΣ

ΜΠΑΡΛΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ 28/7/1943

Δολοφ. από Γερμανούς

51. ΛΙΘΟΒΟΥΝΙ

ΠΛΩΤΑΡΧΗΣ ΚΑΖΑΚΟΣ ΗΛΙΑΣ 5/6/1942 ΣΚΟΠΕΥΤΗΡΙΟ ΚΑΙΣΑΡΙΑΝΗΣ

Εκτελ. από Γερμανούς

52. ΚΑΨΟΡΑΧΗ

ΛΕΤΣΑ ΒΑΣΙΛΩ 28/7/1943 Παλιούρι Άμαχος

Δολοφ. από Γερμανούς

53. ΚΑΛΟΥΔΙ

ΚΑΛΟΥΔΙΩΤΗ Κ. ΜΑΡΙΑ 28/7/1943

Δολοφ. από Γερμανούς

Για τα Θύματα που λόγω έλλειψης στοιχείων δεν αναφέραμε ζητάμε προκαταβολικά συγνώμη.

Και σαν να μην έφτανε η καταστροφή και το φονικό, αμέσως μετά διατάσσεται από τους Γερμανούς, η εκτόπιση του πληθυσμού προς την Ορεινή Τριχωνίδα και Ναυπακτία. Όλοι οι άνθρωποι, φορτωμένοι μαζί με τα εναπομείναντα υπάρχοντά τους, πήραν το δρόμο προς τα βουνά αφήνοντας πίσω τους στάχτες και καταστροφή.

Ένα μήνα κράτησε αυτό και μετά γυρνώντας πάλι στα χωριά τους προσπαθούσαν να επισκευάσουν πρόχειρα καταλύματα για την οικογένειά τους. Πισσόχαρτο για στέγη πάνω στους ερειπωμένους τοίχους και γύρω-γύρω τσιατμάδες από λυγιές ή καλαμίδες και λάσπη, χωρίς σκεπάσματα, χωρίς κρεβάτια νηστικοί και άρρωστοι προσπαθούν να επιζήσουν. Άγριος ο χειμώνας του 1943-44.

Πολύ δύσκολες οι νύκτες και οι οικογένειες κοιμούνται πλάι στα ζωντανά τους. Μαζί με τους εξαθλιωμένους Μακρύνειους τώρα βρίσκονται και πολλοί Ιταλοί, υπολείμματα μιας Μεραρχίας που προσχώρησε στον ΕΛ.ΑΣ. ύστερα από την συνθηκολόγηση της Ιταλίας τον Σεπτέμβριο του 1943.

Οι χωρικοί όμως δείχνοντας την μεγαλοψυχία του Έλληνα, συγχώρεσαν τους πρώην εχθρούς τους, που ερείπωσαν τα χωριά τους και άρπαξαν την περιουσία τους και τους πρόσφεραν από το υστέρημά τους, στέγη και ένα κομμάτι ψωμί χρησιμοποιώντας τους ως εργάτες στα κτήματά τους. Έτσι πέρασε η Άνοιξη του 1944.

Στις 4 Αυγούστου 1944, φήμες κυκλοφορούσαν, λόγω μεγάλης κίνησης των Γερμανών στο δρόμο Αγρινίου - Μεσολογγίου, για νέες επιχειρήσεις των κατακτητών κατά των ανταρτών και για άλλους προετοιμασία των Γερμανών, για να φύγουν από την Ελλάδα. Ο κόσμος ανησυχούσε.

Πράγματι τις πρώτες πρωινές ώρες της 5ης Αυγούστου οι καμπάνες άρχισαν να κτυπούν και οι Μακρύνειοι πήραν πάλι τον δρόμο προς τις χαράδρες του Αράκυνθου έχοντας μαζί τους ότι πρόλαβαν να πάρουν. Τα υπόλοιπα λιγοστά υπάρχοντά τους, τα «πλιατσικολογούν» οι Γερμανοί, οι οποίοι από τα χαράματα πυροβολώντας μπήκανε ξανά στην Μακρυνεία. Καίνε πάλι ότι είχε απομείνει από τον προηγούμενο χρόνο. Παραπήγματα, ταράτσες, αποθήκες. Πύρινες γλώσσες και κολώνες μαύρου καπνού ανεβαίνουν τον ουρανό της Μακρυνείας.

Η Γερμανική φάλαγγα διασχίζει τη Μακρυνεία με ανοικτά φορτηγά γεμάτα με ρούχα, σκεύη, εργαλεία, άλλα με ζώα από κοτόπουλα μέχρι μοσχάρια και άλλα με τσουβάλια με σιτάρι και καλαμπόκι ακόμη και δοχεία με λάδι. Ότι δεν μπορούσαν να πάρουν το έχυναν ή το παρέδιδαν στη φωτιά.

Δυστυχώς την Γερμανική αυτή φάλαγγα που διέσχιζε το σωρό ερειπίων και την πλήρη καταστροφή κατά μήκος του δρόμου της Μακρυνείας, ακολουθούσαν μερικές δεκάδες Έλληνες, άλλοι με στολή τσολιά, άλλοι με πολιτικά, οικτροί ουραγοί και συνεργάτες των δημίων της πατρίδας των, όπως αναφέρει στο βιβλίο του ο γιατρός ΑΥΡΗΛΙΩΝΗΣ.

Μετά την Μακρυνεία σειρά είχαν τα χωριά της Τριχωνίδας. Από το Θέρμο έως τον Προυσό, μαύρισε ο ουρανός από το κάψιμο όλων των χωριών.

Οι φωτογραφίες δεν έχουν σχέση

με την περιοχή της Μακρυνείας.

Αλιευμένες από το διαδίκτυο.

~Αγρίνιο...Γλυκές Μνήμες~

↧

Η Ιστορία ενός περιπετειώδους ταξιδιού

September 15, 2015, 2:36 am

≫ Next: «ΜΑΡΙΑ ΔΗΜΑΔΗ, η ηρωίδα της Αντίστασης»

≪ Previous: 28 Ιουλίου 1943

....

με απρόοπτο πρωταγωνιστή τον Τάκη Παπαποστόλου

Και

Αγρινιώτικες μαθητικές αναμνήσεις

Το κείμενο μας το έστειλε ο

παλαίμαχος ποδοσφαιριστής

του Παναιτωλικού

κ. Βασίλης Σταρακάς.

Τον ευχαριστώ θερμά.

Στις 9 Φεβρουαρίου 1963, Σάββατο πρωί, η ομάδα του Παναιτωλικού αναχώρησε από το Αγρίνιο για τη Χίο όπου την επόμενη μέρα το απόγευμα θα αντιμετώπιζε την τοπική ομάδα με το όνομα Μικρασιατική.

Ήταν ένας αγώνας του δευτέρου γύρου για το πρωτάθλημα της Β’ Εθνικής. Στον πρώτο γύρο, στο Αγρίνιο, στις 7/10/62 είχαμε κερδίσει με 3-1.

Ο νεαρός τότε Τάκης Παπαποστόλου, για τον οποίο η Αθλητική ΗΧΩ είχε ειδικό εγκωμιαστικό αφιέρωμα την επόμενη ημέρα, είχε πετύχει δύο γκολ και ένα ο Γ. Παπαδόπουλος (Γάλλος).

Η ώρα στο λεωφορείο περνούσε με τραγούδι, που επικεφαλής της πρόχειρης χορωδίας ήταν ο Τάκης Παπαποστόλου με την κιθάρα του, ο οποίος από μικρός έκρυβε μέσα του ένα ακόμη ταλέντο και ένα πάθος για τη μουσική στην οποία τελικά αφοσιώθηκε και εξελίχθηκε όπως όλοι ξέρουμε σε έναν μεγάλο μουσικό. Επίσης λύναμε σταυρόλεξα, λέγαμε ανέκδοτα και γίνονταν το απαραίτητο …φροντιστήριο από τους μεγαλύτερους στους μικρότερους «για να ξυπνήσετε» όπως χαρακτηριστικά μας λέγανε.

Κοντά στο μεσημέρι φτάσαμε στη Λυκοποριά όπου κάναμε στάση για φαγητό. (Πράσινο λεωφορείο, δρόμος όλο λακκούβες, ferry, παλαιά εθνική οδός, πολύωρο το ταξίδι για την Αθήνα τότε).

Στη συνέχεια ολοταχώς για το λιμάνι του Πειραιά γιατί η Χίος τότε δεν είχε αεροπορική σύνδεση. Επιβιβαστήκαμε λοιπόν στο πλοίο «Κολοκοτρώνης», τεράστιο για την εποχή, μέτριας όμως ταχύτητας και απογευματάκι σαλπάραμε. Όλα τα μέλη της αποστολής καθίσαμε στο σαλόνι γύρω από τον βιρτουόζο στην κιθάρα και τη γλυκιά φωνή Τάκη Παπαποστόλου, ο οποίος δημιούργησε μια πολύ ευχάριστη και κεφάτη ατμόσφαιρα. Στην παρέα μας προστέθηκαν και αρκετοί άγνωστοι επιβάτες.

Μετά από 2-3 ώρες το πλοίο άρχισε να κουνάει αρκετά. Η εμπειρία που είχαμε σχεδόν όλοι εμείς οι στεριανοί μέχρι τότε από θαλασσινά ταξίδια και από κούνημα πλοίου ήταν που κάποιες φορές λόγω καιρού στο πέρασμα Ρίου – Αντιρρίου, το φέρρυ, είχε μια δυσκολία, όχι όμως παραπάνω από μισή ώρα. Εδώ τώρα έβλεπες ταξιδιώτες να πέφτουν επάνω στα τραπέζια σα μεθυσμένοι ή ο ένας επάνω στον άλλο. Άσε τα φλιτζάνια, κύπελλα και ποτήρια από το μπαρ που κυλούσαν με κρότο από τη μια άκρη του σαλονιού στην άλλη. Δεν μπορούσες να κάνεις βήμα χωρίς να κρατιέσαι από κάπου.

Στην αρχή εμείς καθισμένοι στους καναπέδες διασκεδάζαμε με όλα αυτά γιατί μας φαίνονταν αστεία. Εν τω μεταξύ η θαλασσοταραχή δυνάμωνε και παράλληλα με την πνιγερή ατμόσφαιρα από τον καπνό των τσιγάρων μας δημιουργήθηκε ένα έντονο αίσθημα ναυτίας και είχαμε ακόμη ολόκληρη νύχτα ταλαιπωρίας μέχρι να φτάσουμε στη Χίο.

Ο προπονητής μας – Σωτήρης Καρποδίνης - μας έστειλε στις καμπίνες. Ήταν ανήσυχος γιατί τότε δεν επιτρεπόταν καμιά αλλαγή κατά τη διάρκεια του αγώνα, όχι μόνο για μια ξαφνική αδιαθεσία ποδοσφαιριστή αλλά ούτε για σοβαρό τραυματισμό. Γι αυτό λοιπόν έπρεπε όλοι οι παίκτες που θα ξεκινούσαν τον αγώνα να είναι απολύτως υγιείς.

Πηγαίνοντας με δυσκολία στις καμπίνες μας άρχισαν οι «εξαγωγές». Στην ίδια καμπίνα με εμένα και τον Τάκη ήταν ακόμη ο Θεόφιλος Ντόκας, ο Μήτσος Μπάθας (μαθητές και οι τέσσερις), ο Βασίλης Μήτσου, ο Αριστείδης Μπαρχαμπάς και ο Σπύρος Νικολάου (ψείρας).

Ο Σπύρος ήταν πολύ άνετος γιατί καθώς είχε υπηρετήσει 30 μήνες στο ναυτικό ήταν συνηθισμένος στην θαλασσοταραχή. Μας προσέφερε μεγάλη βοήθεια τις δύσκολες αυτές ώρες του ταξιδιού, με το να μας δίνει κουράγιο και να μας εφοδιάζει με χάρτινες σακούλες για τον εμετό. Εκτός όμως από το συνεχές ταρακούνημα που μας είχε φτάσει στο όριο της ημικρανίας, ένας φριχτός ήχος, ένα τρίξιμο που έκανε το καράβι κατά διαστήματα λες και θα διαλυόταν, μας τρόμαζε πολύ και όλοι μας σταυροκοπιόμασταν.

Πρωινές ώρες φτάσαμε στη Χίο και καταλύσαμε στο νεότευκτο τότε και πολυτελές ξενοδοχείο «Χανδρής» και σχεδόν με τα ρούχα μας πέσαμε για ύπνο. Στις 3 το μεσημέρι ξεκίνησε ο αγώνας, που παρά την ατονία που όλοι νιώθαμε, τον κερδίσαμε άνετα 4-0 (μέτρια η ομάδα τους).

Με το τέλος του αγώνα φύγαμε για το πλοίο το οποίο σε λίγο θα αναχωρούσε. (Εάν μαντεύαμε την Οδύσσεια της επιστροφής θα περιμέναμε να έρθει …καλοκαίρι για να φύγουμε από το νησί).

Στην τραπεζαρία μας σέρβιραν ένα στεγνό φαγητό που οι ίδιοι παραγγείλαμε για να μην έχουμε πάλι ανακατωσούρες, αφού η πρόβλεψη ήταν ότι ανοιχτά έχει αρκετά Μποφώρ. Πολύ νωρίς πήγαμε στις καμπίνες. Με την ταλαιπωρία που είχαμε πέσαμε σε βαθύ ύπνο και ούτε καταλάβαμε πότε ήρθε το πρωί. Μόλις ξυπνήσαμε σχεδόν πανηγυρίζαμε που είχαμε τόσο καλό ταξίδι όταν άνοιξε η πόρτα και ο Σπύρος που γύριζε από καφέ μας είπε ότι δεν φύγαμε ποτέ και είμαστε «δεμένοι» γιατί το λιμεναρχείο είχε εκδώσει απαγορευτικό! Μέχρι την Τρίτη το βράδυ ήμασταν στο λιμάνι. Τότε μας ειδοποιούν ότι ο καπετάνιος, με δική του ευθύνη, σήκωσε την άγκυρα και φουλ για Πειραιά.

Μετά από 1 η 2 ώρες ζήσαμε στην πραγματικότητα τον μύθο της επιστροφής του Οδυσσέα στην Ιθάκη. Ο φιλότιμος Σπύρος αποδείχθηκε ανεκτίμητος φίλος άλλη μια φορά. Με τι ταχύτητα έπαιρνε και μας έφερνε τις χάρτινες σακούλες δεν λέγεται.

Κάποια στιγμή ο κακοδιάθετος Λαλάκης (Ντόκας) που είχε χάσει την αίσθηση της ισορροπίας και ήταν μόνιμα ξαπλωμένος είπε στον Τάκη: «Ρε Τάκη παίξε κανένα πένθιμο με την κιθάρα, δεν βλέπεις ότι χανόμαστε;». Άκεφος ο Τάκης από τον ίλιγγο δεν είχε κουράγιο να πει ούτε μια λέξη.

Κατά τις 10 το πρωί πιάσαμε λιμάνι. Ικανοποιημένοι που ζούσαμε αλλά και που δεν πάθαμε αφυδάτωση ντυθήκαμε βιαστικά και επιβιβαστήκαμε στο πούλμαν που μας περίμενε στην προκυμαία. Η οδύσσεια πήρε τέλος. (κάποιοι μόλις πάτησαν στεριά έσκυψαν και φίλησαν τα … τσιμέντα).

Ο Τάκης Παπαποστόλου απαρηγόρητος μας έδειχνε το παντελόνι του που έπλεε επάνω του. « Θα στενοχωρηθούν πολύ οι γονείς μου που έχασα τόσα κιλά», έλεγε και ξανάλεγε πικραμένος. «Αισθάνομαι μεγάλη αδυναμία».

Σε μια στιγμή καταφθάνει ένας καμαρότος. Μπαίνει μέσα στο πούλμαν, αναζητά τον Τάκη και του αναγγέλλει ότι τον ζητάει ο Βασίλης Μήτσου και να πάει γρήγορα στην καμπίνα.

Χωρίς καθυστέρηση ήρθαν χαμογελώντας και οι δύο στο πούλμαν το οποίο αναχώρησε για Αγρίνιο. Με αυτά που μας είπαν ξεκαρδιστήκαμε στα γέλια. Ο Βασίλης που είχε μεγάλη αδυναμία στον Τάκη, και είχε μείνει τελευταίος στη καμπίνα, όταν πήγε να βάλει το παντελόνι δεν του έμπαινε με τίποτα. Προηγουμένως, ο Τάκης πάνω στη ζαλάδα του, φόρεσε το παντελόνι του Βασίλη που είχε το ίδιο χρώμα με το δικό του. Σημειώνω εδώ ότι ο Βασίλης είχε λίγο κοιλίτσα τότε και καμιά δεκαριά κιλά παραπάνω από το κυπαρισσένιο κορμί του Τάκη. Έτσι εξηγήθηκε και το απότομο … αδυνάτισμα του Τάκη του οποίου το ηθικό αμέσως ανέβηκε στα ύψη.

Πέμπτη πρωί τέσσερις χαρούμενες … Πηνελόπες – άσχετες με το πλέξιμο – στηριγμένες στα σιδερένια κάγκελα της ταράτσας του θηλέων έστελναν ευχάριστα μηνύματα με τη μέθοδο της … νοηματικής σε τέσσερις παραλίγο ναυαγούς που ήταν αγκυροβολημένοι στο συνηθισμένο για το καθένα ζευγαράκι πόστο κάτω από τη «δική τους» νεραντζιά.

Το ταξίδι αυτό μας στοίχισε 4x5=20 απουσίες γιατί τότε κάναμε σχολείο και το Σάββατο.

Πολλές λοιπόν … υποχρεώσεις από τις μικρές ακόμη τάξεις του Γυμνασίου: Καθημερινές προπονήσεις, ένα «ριψοκίνδυνο» πέρασμα – αφού υπήρχε απαγορευτικό – από τα σφαιριστήρια του Κανατά, για να θαυμάσουμε τον Τάκη Ράφα στο μπιλιάρδο, που έκανε επίδειξη στις τρίσποντες καραμπόλες, αλλά να ενημερωθούμε και για τα τελευταία τραγούδια από το ηλεκτρόφωνο. Και αυτός ο Κανατάς πήγε και άνοιξε μέσα στο κέντρο του Αγρινίου, στο υπόγειο του σημερινού ξενοδοχείου «ΛΗΤΩ» με κοινή είσοδο – έξοδο από την πλατεία Μπέλλου, που σε πιθανή έφοδο καθηγητών – και ήταν συχνές – ήσουν εγκλωβισμένος. Στο ισόγειο του τότε κτηρίου ήταν οι νεωτερισμοί του Λεωνίδα Σταθόπουλου και δίπλα θυμάμαι ήταν το φαναρτζίδικο του Τζίμα.

Α, να πάμε και δυο φορές την εβδομάδα – κρυφά – στον κινηματογράφο Παλλάς ή στο Αττικόν να δούμε κάποιο καουμπόικο ή Ζορρό ή Ταρζάν. Θυμάμαι όταν κάποιες σκηνές μας ενθουσίαζαν πολύ, χτυπάγαμε με δύναμη τα πόδια μας στο ξύλινο πάτωμα του εξώστη, δημιουργώντας εκκωφαντική ατμόσφαιρα και ο Ανόρος συχνά μας έκανε παρατηρήσεις.

Δεν άργησε όμως πολύ να πάμε στις μεγαλύτερες τάξεις, σοβαρευτήκαμε λίγο αφού φορέσαμε και μακριά παντελόνια, οπότε να μην κάνουμε και καμιά 30ρια ανεβοκατεβάσματα την ημέρα στο νυφοπάζαρο της Παπαστράτου; Να μην πάμε και σε κανένα ρεφενέ – να βγει το Βερμούτ και το αράπικο φιστίκι – απογευματινοβραδυνό παρτάκι, όπου πάντα σχεδόν μία ντάμα αντιστοιχούσε σε τέσσερις-πέντε καβαλιέρους; (έτσι και κυκλοφορούσε τότε μαθήτρια μετά τη δύση του ηλίου χωρίς την μπλε ποδιά και την κορδέλα και έπεφτε στην αντίληψη των… Ταλιμπάν την περίμενε … λιθοβολισμός).

Μήπως και εμάς τα γυμνασιόπαιδα ίδια τύχη δεν μας περίμενε όταν μας βλέπανε έξω – κάποιοι καθηγητές – χωρίς πηλίκιο; Πρωί πρωί μας περίμενε μια «διήμερη» ή για τους υπότροπους «τριήμερη» αλλά αυτό δεν ήταν το μεγάλο πρόβλημα για μας.

Εκείνο που μας έκαιγε ήταν να μην μάθουν για την αποβολή στο σπίτι και έχουμε «γκρίνια και τον … γονέων».

Η κλασική λύση για να μην υποψιαστούν τίποτα οι δικοί μας ήταν μια αλάνθαστη μέθοδος που κληρονομήσαμε από προηγούμενους «καψοκαλύβες», συγκεκριμένα φεύγαμε από το σπίτι την κανονική ώρα για το σχολείο με τα βιβλία στο χέρι, και μόλις φτάναμε στην είσοδο για το γυμνάσιο κάναμε ένα βήμα αριστερά και μπαίναμε στο πάρκο αφού και οι δύο είσοδοι ήταν δίπλα – δίπλα.

Πηγαίναμε στην αίθουσα του κέντρου όπου συναντούσαμε τους ημερήσιους «σκασιάρχες», πίναμε τον καφέ μας ή τσάι ακούγοντας το ηλεκτρόφωνο που έπαιζε ασταμάτητα. Πολλές φορές ανοίγαμε την ένταση λίγο παραπάνω – από μεράκι – και οι ιδιοκτήτες του κέντρου Γιώργος Μοσχολιός ή ο Στάθης Ροκόφυλλος με το δίκιο τους μας κατσάδιαζαν.

Κάποια άλλη ομάδα σκασιαρχών και αποβληθέντων όταν έφταναν στις δύο εισόδους για να μας πουλήσουν φιγούρα ότι υπάρχει «αμόρε» έριχναν το βλέμμα τους στην ταράτσα του θηλέων και δήθεν «σεκλετισμένοι» γιατί δεν υπήρξε έστω οπτική επικοινωνία αγόραζαν από ένα μικρό πακέτο τσιγάρα – Καρέλια Αγρινίου ή 5 νούμερο – από το περίπτερο του Βασίλη Πανάκη που ήταν δίπλα και πήγαιναν στο καφέ «Νυχτερίδα» του Βασίλη Αϋφαντόπουλου που ήταν στο απέναντι πεζοδρόμιο, λίγο δε πιο πάνω υπήρχε το οικογενειακό κέντρο «Χαραυγή».

Η διασκέδαση στην ιστορική «Νυχτερίδα» ήταν η κολτσίνα. Υπήρχε δε μεγάλη ασφάλεια εκεί αφού για τον φόβο των … Ιουδαίων όλα τα παράθυρα ήταν καλυμμένα με σκούρες κουρτίνες και το σπουδαιότερο ο Βασίλης ήταν «φύλακας άγγελος».

Η χαρτοπαιξία ήταν πολύ βαρύ αμάρτημα και οι συλληφθέντες, αν τους είχαν και άλλλα μαζεμένα, αποβάλλονταν δια παντός από το Γυμνάσιο και αναγκάζονταν να συνεχίσουν σε αυτό της Παραβόλας ή του Νεοχωρίου ή στο ιδιωτικό του Βούλγαρη στις Παπαδάτες Μακρυνείας. Βαρυποινίτες βέβαια είχαμε και εμείς, από Πάτρα, Αστακό κλπ.

Μετά λοιπόν από τόσες … σκοτούρες που είχαμε άντε να σου μείνει χρόνος για διάβασμα. Ήταν δυνατόν να βγάλεις την τάξη με την πρώτη χρονιά; Και από πάνω είχα και την γκρίνια. « Έλεος ρε Μάνα ποιός είμαι να τα προκάνω όλα; Ο Βέγγος;»

Βασίλης Σταρακάς

Παλαίμαχος Ποδοσφαιριστής Παναιτωλικού

Υ.Γ. Εννοείται ότι οι χαρακτηρισμοί «Ταλιμπάν» και «Ιουδαίοι» αναφέρονται χάριν αστεϊσμού, παρ όλο που τα κατακέφαλα από μερικούς καθηγητές μας, στις μικρές τάξεις, έπεφταν σαν το …χαλάζι, και που να βρεις το …δίκιο σου. Έλεγες κάτι στους γονείς σου και ξεκίναγε δεύτερος «γύρος».

Ορισμένες φορές όμως, ειδικά στις μικρές τάξεις, έπρεπε να τους ενημερώσουμε, γιατί για να σε δεχτούν στο σχολείο μετά από κάποιες αταξίες – όπως αν δε φορούσες πηλίκιο, δεν βρήκαν χαρτάκι με το όνομά σου μετά τον κυριακάτικο εκκλησιασμό, έκανες επίτηδες αναριθμητισμό στο καπέλο σου, δεν ήσουν κουρεμένος κλπ – έπρεπε να συνοδεύεσαι από τον κηδεμόνα σου.

Σε τέτοιες περιπτώσεις θυμάμαι τη «γλυκιά» μου Μάνα με ένα τσόκαρο στο χέρι και «γκαπ» στην πλάτη «…για να γίνεις άνθρωπος. Όλη μέρα μπάλα στην αλάνα του Ζούρκα, πας για τα 14 και μας ντροπιάζεις ακόμα». Δεν προλάβαινε δεύτερη, γιατί γινόμουνα καπνός. Και το βράδυ δώστου χάδια κατήχηση για να «φρονιμέψω». (Ο φίλαθλος πατέρας σύμμαχος μου, σε αντίθεση με αυτούς των φίλων μου). Τώρα αν ένας καθηγητής στραβοκοιτάξει μαθητή, που καπνίζει στο προαύλιο, ή τον παρατηρήσει για ανάγωγη συμπεριφορά, παίρνει τηλέφωνο στο κινητό την παρέα του και το πρωί υπάρχει κατάληψη για καμιά εβδομάδα. Τα μεσημέρια δε, εμείς οι γονείς, τους πηγαίνουμε φαγητό, γιατί αυτά δεν ευκαιρούν, φυλάσσουν …«Θερμοπύλες». Αμ και οι παρελάσεις των απανταχού θηλέων που στο ντύσιμο δεν διαφέρουν από πασαρέλα; Τα φέρνω από δω, τα φέρνω από κει, τελικά ψηφίζω … «Ταλιμπάν» , «κατακέφαλα» και «τσοκαριές».

~Αγρίνιο...Γλυκές Μνήμες~

↧

«ΜΑΡΙΑ ΔΗΜΑΔΗ, η ηρωίδα της Αντίστασης»

September 15, 2015, 2:49 am

≫ Next: Αγρίνιο...Βραχώρι…Αγρίνιο

≪ Previous: Η Ιστορία ενός περιπετειώδους ταξιδιού

Το βιβλίο του Φίλιππα Γελαδόπουλου «ΜΑΡΙΑ ΔΗΜΑΔΗ η ηρωίδα της Αντίστασης», σας παρουσιάζουμε σήμερα.

Ίσως η μνήμη και η προσφορά της να είχε σβήσει για πάντα - όπως τόσων ανθρώπων στα μεταπολεμικά χρόνια - αν ο Φίλιππας Γελαδόπουλος, δεν είχε δει το σπίτι της.

Ήταν γύρω στα '59-'60 όταν πρωτoαντίκρισε ένα έρημο σπίτι, πνιγμένο σε άγρια βλάστηση και περικυκλωμένο από πελώρια δέντρα... Ρώτησε και έμαθε ότι το σπίτι αυτό έμενε έτσι από τότε που σκοτώθηκε η ιδιοκτήτρια του, σε ηλικία 37 χρόνων, κάτω από ανεξιχνίαστες συνθήκες.

Ο Γελαδόπουλος φωτογράφισε το σπίτι και έβαλε σαν έναν από τους στόχους της ζωής του να ανακαλύψει την πραγματική Μαρία Δημάδη και τους δολοφόνους της.

Η έρευνά του ξεκίνησε το 1962 και κράτησε πάνω από είκοσι χρόνια: κομμάτι κομμάτι κατάφερε να ανασυνθέσει το πραγματικό πρόσωπο της ξεχασμένης πατριώτισσας. Όμως το σπίτι αυτό που θα έπρεπε να είχε διατηρηθεί και να κηρυχτεί ιστορικό μνημείο, σήμερα δεν υπάρχει πια... Το γκρέμισαν (!)

Ο σαραντάχρονος τότε συγγραφέας Γελαδόπουλος περιόδευσε σ'όλη την Ελλάδα, μίλησε με εκατοντάδες ανθρώπους, πέρασε περιπέτειες για να μπορέσει να ολοκληρώσει αυτή την έρευνα, την τόσο δύσκολη σε επικίνδυνες εποχές.

Πρώτα μιλάει με τους ανθρώπους γύρω από το σπίτι της - τον μπακάλη, τον υδραυλικό, τη μοδίστρα της, τους γείτονες. Πηγαίνει στα Τρίκαλα, όπου γνωρίζεται με μια φίλη της, γυμνασιάρχη, ταξιδεύει στην άλλη άκρη της Ελλάδας, για να μιλήσει με έναν πρώην χωροφύλακα στο Αστυνομικό Τμήμα Αγρινίου. Φτάνει με λεωφορείο σε απομακρυσμένα χωριά όπου αλωνίζουν τα ΤΕΑ και τα ΜΕΑ.

Ότι μαθαίνει για τη Δημάδη τα γράφει συνοπτικά με καθαρά γράμματα σε χαρτάκια που κρύβει σε μπουκάλια και τα θάβει στον κήπο του σπιτιού του (γιατί εν τω μεταξύ δεχόταν επισκέψεις της αστυνομίας).

Διάσπαρτη η ύπαρξη της Μαρίας Δημάδη κάτω από το χώμα, θα περιμένει εκεί μέχρι το 1984, που ο ερευνητής μάθαινε επιτέλους ποιοι ήταν οι δολοφόνοι της.

Τότε κυκλοφορεί την ιστορία της σε βιβλίο «Μαρία Δημάδη, η ηρωίδα της Αντίστασης» που κυκλοφόρησε σε δύο εκδόσεις και εξαντλήθηκε. Ακολούθησε το βιβλίο «Μνήμες και ελεγεία» με 57 ποιήματα αφιερωμένα στη μνήμη της απ'όλο τον κόσμο.

Διαβάστε για την ζωή και την δράση της Αγρινιώτισσας Μαρίας Δημάδη….

ΜΑΡΙΑ ΔΗΜΑΔΗ, η ηρωίδα της αντίστασης

~Αγρίνιο...Γλυκές Μνήμες~

↧

Αγρίνιο...Βραχώρι…Αγρίνιο

September 15, 2015, 9:28 pm

≫ Next: Ο «Γάλλος» του Παναιτωλικού

≪ Previous: «ΜΑΡΙΑ ΔΗΜΑΔΗ, η ηρωίδα της Αντίστασης»

Πρώτη η μυθολογία πλάθει την δική της διήγηση για την ονομασία της πόλεως του Αγρινίου.· Ο τοπικός ήρωας Άγριος που ήταν ένας από τους τρεις γιούς του Πορθάωνα, απόγονου του Αιτωλού, βασιλιά των Πλευρωνίων και Καλυδωνίων έδωσε τον όνομά του στην πόλη.

Πρόκειται για μια προσέγγιση που προσυπογράφει ο φιλολόγος και συγγραφέας Κώστας Τριανταφυλλίδης με τα εξής λόγια:

«Το τοπωνύμιο Αγρίνιο δεν αποκλείεται να βγαίνει από το όνομα του ήρωα Άγριος > Αγρίιον > Αγρίνιον, όπου το -ν- παρεμβάλλεται ως ευφωνικόν».

· Μια άλλη γνώμη αποδίδει την ονομασία της πόλεως στον Άγριο Απόλλωνα, τον πολιούχο θεό της. Οι Αιτωλοί κάτοικοι είχαν ανάγκη την προστασία του για να αντιμετωπίσουν τους Ακαρνάνες με τους οποίους βρίσκονταν σε διαρκή διαμάχη, άλλοτε για το θέμα των συνόρων, λόγω της αλλαγής της κοίτης του ποταμού Αχελώου, και άλλοτε για να προστατεύσουν τα περίφημα άλογα τους από τους άρπαγες Ακαρνάνες. (Θ. Θωμόπουλου «Αγρίνιο»).

· Μια τρίτη άποψη υποστηρίζει ότι ιδρυτές και πρώτοι οικιστές της πόλης του Αγρινίου ήταν οι Αγραίοι, ένα από τα αιτωλικά φύλα που αποτελούσαν το έθνος των Αιτωλών. Πρόκειται για λαό φιλοπόλεμο, ο οποίος σε ειρηνική περίοδο είχε ως απασχόλησή του το κυνήγι. Στις αρχαίες πηγές αναφέρονται και ως Αγριάνες και Αγραείς και Άγριοι, δηλαδή πιστοί του Αγρίου Απόλλωνα.( Γεράσιμος Παπατρέχας «Ιστορία του Αγρινίου»)

· O διδάκτωρ αρχαιολόγος Γιάννης Νεραντζής δίνει μια πρωτοπόρα ερμηνεία στην ονομασία της πόλεως του Αγρινίου συσχετίζοντας αυτήν με τον θεό Αγριώνιο ή Άγριον Διόνυσο και την γιορτή Αγριώνια ή Αγράνια και όχι με τον Άγριο Απόλλωνα ή τον μυθολογικό Άγριο. Αποσπούμε ένα χαρακτηριστικό απόσπασμα από το βιβλίο του με τίτλο: «Προϊστορικές φυλετικές λατρείες Αιτωλών και Αγραίων».

«Στον Ορφικό Ύμνο προς τον Διόνυσο το επίθετο ‘‘Άγριος’’ είναι κυρίως προσωνύμιον του Διονύσου, συνδυασμένο μάλιστα με το επίθετο ‘‘κισσόβρυον’’, αποτελεί λέξη-κλειδί στην προτεινόμενη από εμάς ετυμολογική σχέση του τοπωνυμίου Αγρίνιον με τον θεό Αγριώνιο-Διόνυσο, ή Άγριον Διόνυσο, ή Διόνυσο-Κισσό και όχι με τον Άγριον Απόλλωνα…Μάλιστα δε, με αυτό ακριβώς το επίθετο, δηλαδή ως Άγριος-Διόνυσος, ο θεός συνδέεται άμεσα με τη γιορτή Αγριώνια, ομόριζη πιθανότατα λέξη με το τοπωνύμιο Αγριώνιον>Αγρίνιον…Τα Αγριώνια ή Αγριάνια>Αγράνια πρόκειται για μιμητική χορευτική ιερουργία, κατά την οποία μια ομάδα ανδρών ή γυναικών τελούν μυστικές τελετές, σε κατάσταση ένθεης μανίας, τρώγοντας φύλλα κισσού ή δάφνης (φυτά τοξικά, που όποιος τα τρώει υπόκειται σε ψευδαισθήσεις). Επικεφαλής τους είναι ένας ιερέας που ενσαρκώνει τον θεό. Σε κατάσταση παράκρουσης ένας τους σκοτώνεται από τους άλλους και ο θάνατος του σημαίνει πως ο θεός που τον κατέχει πεθαίνει και ξαναγεννιέται.»

Το 314 π.Χ. οι πηγές αναφέρουν ότι το αρχαίο Αγρίνιο καταστράφηκε από τον Κάσσανδρο της Μακεδονίας και έπεσε στην αφάνεια για πολλούς αιώνες ώσπου ξαναεμφανίζεται την εποχή της Τουρκοκρατίας με το όνομα “Βραχώρι” (Imbrahoar).

Το 1836 το Βραχώρι μετονομάζεται σε «Αγρίνιο».

Αγρίνιο ή Βραχώρι;

Γνωστό το ποίημα του Κ. Παλαμά, που δημοσιεύτηκε στην εβδομαδιαία εφημερίδα του Αγρινίου, το «Θάρρος», (αρ. φ. 44-45, 1 Ιανουαρίου 1927) και φέρει σημείωση: «Αθήνα 14.12.26».

Ο ποιητής προκρίνει το «αρματωλικό» όνομα της πόλεως

«Χαρά, τρισύλλαβο όνομα λαμπόηχο, το Βραχώρι!

κ’ εσύ λαμπρή, της Ρούμελης χαρά, δουλεύτρα κόρη,
κι αν άλλο πήρες όνομα θαμμένο στα βιβλία,
μ’ αρέσει τ’ αρματωλικό όνομά σου
με τούτο και ολοζώντανη, τη βλέπει η φαντασία
τη ζωγραφιά σου»

Την ίδια προτίμηση έχει και ο Δ. Βικέλας σε κείμενό του, με τοπική και χρονική ένδειξη «Αγρίνιο, 23 Απριλίου 1884», κατά την περιήγησή του «Από Νικοπόλεως εις Ολυμπίαν»:

«Γράφω Αγρίνιον, αφού το εθέσπισαν ούτω, αλλά το γράφω υπό διαμαρτύρησιν. Προκρίνω το όνομα Βραχώρι, υπό το οποίον η πόλις αύτη είναι εισέτι γνωστή καθ’ όλην την Ελλάδα τούτο είναι η της κοινής και καθημερινής χρήσεως, το άλλο η εορτάσιμος ούτως ειπείν ονομασία, η δια τας Κυριακάς».

Και παρακάτω εξηγεί την αλλαγή του ονόματος:

«Χάρις εις την σχολαστικότητα ήτις επεκράτησε κατά τον σχηματισμόν του Ελληνικού βασιλείου, πολλαί ονομασίαι μετεβλήθησαν τοιουτοτρόπως. Ηθέλησαν να αναστήσωσι την αρχαίαν Ελλάδα δίδοντες εις τας πόλεις και τα χωρία μας τα αρχαία ονόματά των, όπου αι νέαι ονομασία τα αντικατέστησαν. Ελησμόνησαν, όμως, ότι την αρχαίαν ιστορίαν διεδέχθη νεωτέρα ιστορία, ήτις αφήκε κι αυτή τα ίχνη της εις την πατρίδα μας, ίχνη άτινα δεν έχομεν το δικαίωμα ν’ αποσβέσωμεν. Ηδυνάμεθα δε να σεβασθώμεν τα δια μακράς παραδόσεως καθιερωθέντα νέα ονόματα, χωρίς δια τούτο να φανώμεν ασεβείς προς τους ενδόξους προγόνους μας. Απ’ εναντίας αδικούμεν την κλασσικήν αρχαιότητα όσω και την νεωτέραν ιστορίαν δια της συγχύσεως την οποίαν επιφέρουν ενίοτε τοιούτοι αναχρονισμοί και τοιαύται αναβαπτίσεις».

Βραχώρι

Από πού προήλθε η ονομασία «Βραχώρι»

Για την ονομασία «Βραχώρι», έχουν υποστηριχτεί κατά καιρούς, διάφορες εκδοχές. Μία προς μία θα τις δούμε, λαμβάνοντας πάντα υπ’ όψη ότι για πολλά τοπωνύμια που έχουν υποστεί παραφθορές, δεν μπορεί κανείς να είναι απόλυτα σίγουρος για την προέλευσή τους.

1. Εβραιοχώριον

Στο χώρο της Αιτωλίας είχαμε Εβραίους από την Ρωμαϊκή ακόμη εποχή και υπήρχε μικρή κοινότητα στην μεσαιωνική πόλη Αχελώο, στα μέσα του 12ου αιώνα, όπως αναφέρει ο Ισπανοεβραίος περιηγητής Βενιαμίν Τουδέλας στο οδοιπορικό του.

«Εκείθεν (δηλ. εκ Λάρτας=Άρτας), χρειάζεται κανείς δύο ημέρας μέχρι του Αφίλου, (πρόκειται αναμφίβολα για την πόλη του Αχελώου) , φρούριον εις το οποίον ευρίσκονται περίπου τριάκοντα Ιουδαίοι, έχοντες επί κεφαλής των τον ραββίνον Σαββατάι».

Εβραϊκό χωριό δεν είχαμε ποτέ όχι μόνο στην Αιτωλία, αλλά σ’ ολόκληρο τον Ελλαδικό χώρο. Ακόμα κι αν συνέβαινε κάτι τέτοιο, η αρχική ονομασία δεν θα ήταν το λόγιο πλάσμα Εβραιοχώριον, αλλά Ουβριοχώρ’, κατά το γλωσσικό ιδίωμα της περιοχής, που με όποιες παραφθορές δεν διαμορφώνεται σε Βραχώρ’.

2. Ραχοχώρι

Αυτή η άποψη θέλει την ονομασία Βραχώρι να προέρχεται από το «Ραχοχώρι», αφού οι πρώτοι κάτοικοι εγκαταστάθηκαν αρχικά στις πλαγιές των παρακείμενων βουνών και συγκεκριμένα στην περιοχή του σημερινού παλιού Αγίου Χριστοφόρου.

3. Βραχοχώριον

Η εκδοχή αυτή αυτοαναιρείται για δύο λόγους. Πρώτο γιατί δεν έχουμε βραχώδη τόπο και δεύτερο, γιατί πρόκειται για λόγιο πλάσμα.

4. Βλοχοχώρι

Η περιοχή ανήκε διοικητικά στον «καζά» (διοικητική περιφέρεια) του Βλοχού. Αν δεχτούμε αυτή την εκδοχή, με το νόμο της απλολογίας, θα έπρεπε να έχουμε Βλουχουχώρ’ – Βλουχώρ’. Από το Βλουχώρ’, που είναι ευπρόφερτο και εύηχο, δεν φτάνουμε στο Βραχώρ’.

5. Βλαχοχώρι

Κατά τον Μένο Φιλήντα αυτή θα πρέπει να είναι η αρχική ονομασία, η οποία σύμφωνα με τον νόμο της απλολογίας απέβαλε την πρώτη από τις δύο όμοιες μεσαίες συλλαβές, έτρεψε το λ στο ρ (όπως Βούλγαρος – Βούργαρος ) και κατέληξε Βραχώρι.

Οι υποστηρικτές αυτής της εκδοχής θεωρούν ως δεδομένο, ότι η περιοχή ήταν κατοικημένη από Βλάχους πριν την εγκατάσταση των Τούρκων.

«…λέγεται Βραχώρι, διότι πρότερον κατώκουν Βλάχοι και πτωχοί άνθρωποι…»( Δ. Πύρρου, Γεωγραφία Μεθοδική, Ναύπλιο 1834, σελίδα 211).

«…οι παρεφθαρμένοι τουρκικοί τύποι Αμπουλαχόρ και Λαχόρ νομίζομεν ότι συνηγορούν υπέρ της ετυμολογίας εκ του Βλαχοχώρι…”

Πραγματικά η εκδοχή έχει λογικά επιχειρήματα, αλλά ας μας επιτραπεί να παρατηρήσουμε, ότι οι Βλάχοι έστηναν τα κονάκια τους (βλαχοκάλυβες) κατά πατριές (τσελιγκάτα), στους τόπους όπου παραχείμαζαν, κι αυτές οι ¨κατούνες» δεν ήταν σε καμμία περίπτωση χωριά.

Ο τύπος Αμπουλαχόρ δεν νομίζουμε ότι έχει κάποια σχέση. Είναι αραβοτουρκικός ή αραβοπερσικός. Όσο για τον τύπο Λαχόρ, αναφέρεται μόνο στο οδοιπορικό του Τσελεμπή.

Σ’ αυτές τις τέσσερες εκδοχές, που νομίζουμε, ότι εύκολα αναιρούνται, ας μας επιτραπεί να παρουσιάσουμε δύο νέες εκδοχές από τις οποίες η δεύτερη πιστεύουμε ότι δίνει την οριστική λύση στο πρόβλημα της προέλευσης της ονομασίας της πόλης.

6. Βρακοχώρι

Σε δύο αναφορές Ενετών αξιωματούχων απαντά η ονομασία Βρακοχώρι, από την οποία με ελάχιστη παραφθορά έχουμε τον τύπο Βραχώρι.

Α) Ο Αγ. Μαύρας Πιέτρο Μπέμπο προς τον Δόγη από 26-5-1689:

«…μόλις ετελείωσαν αι εκλογαί των δημογερόντων Ξηρομέρου, Βάλτου, Αγγελοκάστρου…εξεστράτευσεν ο Γκιαούρ πασάς ονόματι Μπέη Λιμπεράκη…μετέβη εις το Βρακοχώρι και έστειλεν απειλητικά γράμματα εις όλας τας κοινότητας του Ξηρομέρου…»( Κ.Δ. Μέρτζιος, Ειδήσεις περί Στερεάς Ελλάδος εκ Βενετίας, τόμος Β΄)

Β) Ο Γενικός στρατιωτικός διοικητής του Μορέως Ιάκωβος ντε Μόστο, από Πάτρα στις 14 Γενάρη του 1702, προς τον Δόγη:

«…εσημειώθησαν μερικά κρούσματα πανώλους και, ότι το χωρίον Βρακοχώρι, απέχον δύο-τρία μίλλια από το Σαπάντι, παραμένει άθικτον…»

Στον τύπο Βρακοχώρι με τον νόμο της απλολογίας φτάνουμε αμέσως στον τελικό τύπο Βραχώρι.

Και ήταν πραγματικά βρακοχώρι ο οικισμός, αφού κατοικούνταν αποκλειστικά από βρακοφόρους. Όλοι, άντρες και γυναίκες, φορούσαν τη γνωστή βράκα, την μπουραζάνα. Είναι μία εκδοχή πολύ αληθοφανής και οπωσδήποτε επικρατέστερη απ’ όλες τις προηγούμενες. Αλλά μπορεί να παρατηρήσει κάποιος, αντιλέγοντας: Δέχτηκαν οι Τούρκοι αυτή την σκωπτική, θα λέγαμε ονομασία, δοσμένη από Χριστιανούς στον οικισμό τους;

Και…

7. Ιμπραχόρ

Η λέξη σημαίνει σταυλάρχης, ήταν τίτλος «επί τιμή» της σουλτανικής αυλής. Πολλοί αξιωματούχοι έφεραν τον τίτλου αυτόν. Πολύ βάσιμα μπορούμε να υποθέσουμε, ότι ο πρώτος οικιστής, αξιωματούχος σπαχής, έφερε τον τίτλο του «ιμπραχόρ» κι από τον τίτλο του πήρε την ονομασία του ο οικισμός. Έχουμε δηλαδή ένα κυριώνυμο τοπωνύμιο, το οποίο με ελάχιστη παραφθορά έφτασε στον τύπο Βραχόρ, που, εξελληνισμένος, έγινε Βραχώριον, Βραχώρι.

Την εκδοχή μας αυτή θεμελιώνει, ο χάρτης του Barnard Randolf, που τυπώθηκε το 1560 και φέρει τον τίτλο «Greece with part of Anatolia», αλλά περιλαμβάνει και μεγάλο μέρος της Βαλκανικής.

(Μπορείτε να δείτε τον χάρτη σε μεγάλη ανάλυση ΕΔΩ: https://www.digitalcommonwealth.org/search/commonwealth:cj82kq34p)

Σ’ αυτό τον χάρτη λοιπόν, σημειώνεται κοντά στην αριστερή όχθη του Αχελώου, η πολίχνη με το όνομα Imrahoar, όπως και το Ζαπάντι με τον τύπο Zapanta.

Την εποχή που χαρτογραφήθηκε η περιοχή, ο οικισμός αριθμούσε λίγων δεκαετιών ζωή και το όνομα δεν είχε παραφθαρεί. Ο τύπος λοιπόν που απαντούμε στον χάρτη αντιπροσωπεύει την αρχική ονομασία του οικισμού.

~Αγρίνιο...Γλυκές Μνήμες~

↧

Ο «Γάλλος» του Παναιτωλικού

September 30, 2015, 4:56 am

≫ Next: 1950:Οδοιπορικό στην περιοχή Αγρινίου

≪ Previous: Αγρίνιο...Βραχώρι…Αγρίνιο

Γεώργιος Παπαδόπουλος

1944

Λίγο μετά την απελευθέρωση της πόλης και στο υπόστεγο των Παπαστρατείων εκπαιδευτηρίων τα παιδιά της γειτονιάς πεινασμένα αλλά ελεύθερα πια, χορταίνουν παιχνίδι, χορταίνουν ποδόσφαιρο.

Τα αλάνια της Φούσκαρη νίκησαν!!

Στο τέλος του αγώνα τα πρόωρα αντράκια της ομάδας «ΕΘΝΙΚΟΣ» ζητούν φωτιά. Τα χύμα τσιγάρα που με τράκα κονόμησαν βρίσκονται στα δάχτυλά τους. Φωτιά….δεν υπάρχει. Υπάρχει όμως ο καθηγητής των Γαλλικών του Γυμνασίου που παρακολουθεί τον αγώνα τους και καπνίζει αρειμανίως.

-Ποιος ρε αλάνια θα τολμήσει να του ζητήσει φωτιά;

-Εγώ, φωνάζει ο πιο μελαμψός και κοκκαλιάρης.

-Ε, τότε πάρε και πήγαινε, του λένε και του δίνουν ένα τσιγάρο.

Με το τσιγάρο στο χέρι το αλάνι που έμοιαζε γυφτάκι, πλησιάζει θρασύτατα τον καθηγητή και του ζητάει να ανάψει. Ο καθηγητής των Γαλλικών ερευνά τον μικρό θρασύ καπνιστή που στο στόμα του είχε τσιγάρο Αγρινίου, κουβεντιάζουν -άγνωστο τι…- και του ανάβει το τσιγάρο.

Τα αλάνια λαχταρούν, έρχεται φωτιά, τρέχουν κοντά του και ένας νεαρός θεριακλής απ’ την παρέα τον ρωτά:

-Τι σου έλεγε, ρε; Τι κουβεντιάζατε;

-Τίποτες μωρέ…τίποτες. Να, μιλούσαμε ΓΑΛΛΙΚΑ, απαντά με σκέρτσο ο μελαμψός μπαλαδόρος.

Στην γωνιά του υπόστεγου, γιόμιζαν τα νεανικά τους στήθη με την κακιά συνήθεια που θα τους συντρόφευε σ’ όλη τους τη ζωή.

-Δώσε να τραβήξω κι εγώ, φωνάζει ο θεληματάρης. Εγώ σας έφερα φωτιά, δώσε μου μια ρουφηξιά.

-Άντε, ρε…άντε τράβα να μιλήσεις ΓΑΛΛΙΚΑ, θέλεις και τσιγάρο. Άντε ρε ΓΑΛΛΕ !!!!

Έτσι έγινε το παρατσούκλι ΓΑΛΛΟΣ, στο μετέπειτα καμάρι του Αγρινίου και ολάκερης της Αιτωλοακαρνανίας.

Έτσι ο μάγος της μπάλας «βαφτίστηκε» ΓΑΛΛΟΣ…

1960-1961

Εφημερίδα «ΑΘΛΗΤΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ»

Ο Γιώργος Καμάρας, σε συνέντευξή του έλεγε:

«Η χώρα μας έχει αρκετούς ικανούς παίχτες που μέσα σ΄αυτούς ξεχωρίζουν οι Σεραφίδης, Λυνοξιλάκης, Παπαντώνου, Πούλης, Μπέμπης, Νεστορίδης και ο Παπαδόπουλος του Παναιτωλικού».

..................................................................................................

..........................................................................

Η κεντρική είσοδος του γηπέδου του Παναιτωλικού

φέρει το όνομα του κορυφαίου ποδοσφαιριστή του.

«Θύρα 3 – Γιώργος Παπαδόπουλος (Γάλλος)»

Το κείμενο είναι

του Βασίλη Σταρακά

Ο Γιώργος Παπαδόπουλος (Γάλλος) γεννήθηκε στο Αγρίνιο το 1928 από γονείς πρόσφυγες καταγόμενοι από την Σεβάστεια της Μικράς Ασίας.

Οι γονείς του βρήκαν «απάγγειο», το 1922, σε ένα φτωχικό σπίτι στο τέρμα της Παπαστράτου, δίπλα στο αρχοντικό των Αφών Ρήγα. Απέκτησαν τρεις γιούς και μία κόρη. Ο πατέρας καφετζής, δύσκολα τα έφερνε βόλτα.

Από την παιδική ηλικία το ποδοσφαιρικό ταλέντο του έκανε αίσθηση στις αλάνες του Αγρινίου. Έφηβος εντάχθηκε στις τάξεις του Παναιτωλικού και αμέσως αποτέλεσε βασικό και αναντικατάστατο στέλεχός του.

Σέντερ-φορ, τροφοδότης η φυσική του θέση. Μια θέση δύσκολη και απαιτητική. Οργανωτής και τροφοδότης από την μια, εκτελεστής από την άλλη. Συνδυασμός δυσεύρετος μέχρι και σήμερα. Η απαράμιλλη τεχνική –πραγματικός γητευτής της μπάλας- οι «μαγικές» προσποιήσεις, η γρήγορη σκέψη, η πλούσια φαντασία του, η ευχέρεια στα ευθύβολα σουτ, ήταν τα μαγικά του όπλα για να «ξεκλειδώσει» και την πιο οργανωμένη αντίπαλη άμυνα.

Τότε, γήπεδα χωμάτινα, σκληρά ή λασπώδη, μπάλα με κορδόνι και βαριά.

Σήμερα, γήπεδα χαλιά, μπάλα τελευταίας τεχνολογίας που την υποδέχεται εύκολα και ο πιο άτεχνος ποδοσφαιριστής.

Ένα άλλο όπλο στην ποδοσφαιρική του «φαρέτρα», η δυνατή και τεχνική κεφαλιά. Πηδούσε με έναν «αυτοκρατορικό» παλμό και τέλειο στυλ. Ήταν επίσης δεινός «φαουλίστας».

Πέρναγε την μπάλα «απ΄την τρύπα της βελόνας», όπως με καμάρι έλεγαν οι φίλαθλοι. Όταν κάλπαζε στο γήπεδο με την κίτρινη φανέλα, δεν είχε να ζηλέψει τίποτε από έναν βιρτουόζο Βραζιλιάνο ποδοσφαιριστή.

Αξέχαστη θα μείνει η συμβολή του στους τρεις αγώνες-μπαράζ με την πανίσχυρη Παναχαϊκή (1953-1954), όπου ο Παναιτωλικός μας βγήκε νικητής και εν συνεχεία έλαβε μέρος στο Πανελλήνιο Πρωτάθλημα. Από μία νίκη στην έδρα τους είχαν οι αντίπαλοι στους δύο πρώτους αγώνες-μπαράζ. Ο τρίτος αγώνας ορίστηκε πραξικοπηματικά από την παντοδύναμη ΕΠΣ Πατρών, στο Αίγιο, ενώ οι κανονισμοί όριζαν το Μεσολόγγι. Ο τελικός του Αιγίου έγινε μέσα σε μια συγκλονιστική ατμόσφαιρα που δημιούργησαν Αιτωλοακαρνάνες, Πατρινοί και ουδέτεροι φίλαθλοι.

Ήταν μία καταξίωση για τον ιστορικό μας Παναιτωλικό, μία αποθέωση του «Μαέστρου Γάλλου». Νικήσαμε με σκορ 1-0 και με σκόρερ τον Βασίλη Ρόκο μετά από πάσα ακριβείας του «Γάλλου».

Όταν έγινε γνωστό το αποτέλεσμα στο Αγρίνιο –από τον περιπτερά Τάκη Καραχρήστο-, άνδρες, γυναίκες και παιδιά γέμισαν την Μεγάλη Πλατεία Μπέλλου γιορτάζοντας την μεγάλη επιτυχία. Με την άφιξη της αποστολής στο φωταγωγημένο Αγρίνιο, όλοι οι παίχτες έγιναν αντικείμενο λατρείας.

Ο «Γάλλος» όλη τη νύχτα δεν πάτησε στο έδαφος αλλά «ίπτατο» στους ώμους των φιλάθλων. Το όνομά του γίνεται τραγούδι στα χείλη των Αγρινιωτών.

Σε λίγες μέρες ξεκίνησε το Πανελλήνιο Πρωτάθλημα και το Αγρίνιο απέκτησε μια ιδιαίτερη ποδοσφαιρική και κοινωνική ταυτότητα στην Ελληνική Επικράτεια, χάρις στον «Γάλλο» και τους συμπαίκτες του.

Το ταλέντο του συζητήθηκε με θαυμασμό στους ποδοσφαιρικούς κύκλους και έγινε το «Μήλον της Έριδος» των σωματείων του Κέντρου. Βασικός της Εθνικής Ενόπλων, τον «απήγαγε» -κυριολεκτικά- ο Ολυμπιακός Πειραιώς στο τέλος του Πρωταθλήματος. Στο Φάληρο προπονούνταν καθημερινά επί δύο μήνες περίπου. Οι νέοι συμπαίκτες του -φίρμες- έγιναν αμέσως θαυμαστές του υψηλού επιπέδου προσόντων του. Μία λαμπρή ποδοσφαιρική καριέρα γεμάτη δόξα ανοίγεται στον προικισμένο ποδοσφαιριστή. Τα οικονομικά ανταλλάγματα εξασφαλίζουν ένα ρόδινο μέλλον στην 6/μελή οικογένεια. (Ο ίδιος ήταν άνεργος).

«Την περίοδο αυτή έκανα όνειρα για μένα και την οικογένειά μου», μου είχε πει κάποτε.

Το ίδιο όμως διάστημα οι φίλαθλοι του Παναιτωλικού ξεκίνησαν «εμφύλιο πόλεμο» με την διοίκηση του γιατρού Μπούκαρη. Ήταν αντίθετοι σ΄αυτή τη μεταγραφή και κάθε μέρα αγρίευαν περισσότερο. Το αποτέλεσμα ήταν η υπογραφή της διοίκησης να μην «πέσει» ποτέ. (Ακριβώς ίδια περίπτωση Κούδα)

Το «καναρίνι» ξαναγύρισε χωρίς θυμό, δίχως οργή για κανέναν. Η επιστροφή του ήταν μία αποθέωση. Γίνεται πάλι ο ηγέτης και λατρεύεται περισσότερο από πριν.

Τις μέρες αυτές διορίζεται στην Μηχανική Καλλιέργεια.

Ο «Γάλλος» εκτός από χαρισματικός ποδοσφαιριστής, κοινωνικός, γλεντζές και χορευταράς ήταν και πολύ γοητευτικός άντρας.

Ύψος 1.80 περίπου, έλιωναν πολλές για το ψιλό του μουστάκι. Αρχές της δεκαετίας του ΄60 το ανήσυχο και προκομμένο πνεύμα του αναζητάει κάτι καλύτερο. Ήδη έφαγε την σαϊτιά-τρίπλα, θα έλεγα, από τον «έρωτα της ζωής του», όπως αυτός έλεγε. Παντρεύεται λοιπόν την γλυκύτατη Μικρασιάτισσα Ευθαλία-Θάλεια Κωνσταντινίδη, φεύγει από την υπηρεσία του και ανοίγουν μαζί καφεκοπτείο, έχει δε και την αποκλειστικότητα των τσιγάρων “SANTE”, στην Παπαστράτου 47, απέναντι από το ζαχαροπλαστείο του Ζήνα. Απέκτησαν τρεις χαριτωμένες κόρες.

Κρέμασε τα ποδοσφαιρικά του παπούτσια μετά από φιλικό αγώνα προς τιμήν του στις 19 Ιουνίου 1964. Ασχολήθηκε πολλά χρόνια και ως προπονητής.

Μας «άφησε» στις 26 Ιουλίου 1999.

Όλοι εμείς οι «πιστοί» του Παναιτωλικού μας και του «Γάλλου», ας ενώσουμε την επιθυμία της ψυχής μας για ένα «μήνυμα» στο πνεύμα του:

«ΓΑΛΛΕ, θα σ’ αγαπάμε πάντα. ΜΑΣ ΛΕΙΠΕΙΣ»

Οι φωτογραφίες είναι από το αρχείο του Γ. Παπαδόπουλου

~Αγρίνιο...Γλυκές Μνήμες~

↧

1950:Οδοιπορικό στην περιοχή Αγρινίου

October 1, 2015, 5:30 am

≫ Next: ΓΥΝΑΙΚΕΣ στην Αντίσταση.

≪ Previous: Ο «Γάλλος» του Παναιτωλικού

σε γαλλικό βίντεο-ντοκουμέντο

1950

Η Εθνική Οδός Αγρινίου-Μεσολογγίου,η Ερμίτσα,τα Παρακαμπύλια

σε γαλλικό βίντεο-ντοκουμέντο.

Μόνο εποχή μπορεί να αφήσει το παρακάτω βίντεο που ανέδειξε ο καθηγητής Αλέξης Κατεφίδης και δημοσίευσε στην ομάδα μας στο facebook "Αγρίνιο-Γλυκές Μνήμες"

Και αυτό γιατί είναι από τα ελάχιστα φιλμ που αφορούν την περιοχή μας και έχουν ανθρωποκεντρικό χαρακτήρα. αποτυπώνουν την αγωνία ενός καθημερινού ανθρώπου να επιβιώσει και να φτάσει στον προορισμό του, όπως τον παραπάνω της κεντρικής εικόνας του άρθρου που τρέχει να προλάβει το καμιόνι στο χαλικόδρομο που δεν είναι άλλος από την σημερινή Εθνική Οδό στο ύψος της Ερμίτσας περίπου.

Πρόκειται για ταινία μικρού μήκους του του John Fernhout με τίτλο“Επιστροφή στα βουνά” (μτφ. από την γερμανική έκδοση).

Όπως αναφέρει ο κύριος Κατεφίδης στην ομάδα, αποτυπώνει την επιστροφή "αναταρτόπληκτων", με την βοήθεια του σχεδίου Μάρσαλ, από το Χαλίκι Αιτωλικού στη Δυτ. Φραγκίστα.
Τριχωνίδα, Σαρακατσάνικες καλύβες, Εθνική Οδός Αγρινίου-Μεσολογγίου στο ύψος του Ζευγαρακίου, Εθνική οδός Αγρινίου -Καρπενησίου σε Φραγκόσκαλα και Ποταμούλα , παραποτάμιες περιοχές που σήμερα πνιγμένες περιοχές από τη λίμνη Κρεμαστών φιγουράρουν στο εξαιρετικό αυτό ντοκιμαντέρ:

Χαλίκι Αιτωλικού, λιμνοθάλασσα.

Κλεισούρα, κονβόι αυτοκινήτων

Στο ύψος της διασταύρωσης στο Ζευγαράκι Μακρυνείας

Έξω από Αγρίνιο: Ο αγώνας ενός καθημερινού ανθρώπου ,ενός δασκάλου, να επιβιβαστεί στο καμιόνι και να πάει σε ορεινό χωριό να διδάξει

Παρακαμπύλια, Φραγκόσκαλα Ποταμούλας

Φραγκόσκαλα: Οι γυναίκες στον καθημερινό μόχθο δίπλα από τον ποταμό Ζέρβα

Άγιος Βλάσης στη θέση Αϊ Γιάννης. Εκεί που πριν λίγα χρόνια δίνονταν μάχες με τους Γερμανούς

Μνήμα-φόρος τιμής στους πεσόντες στον Αί Γιάννη Αγίου Βλασίου ( περιοχή Λάπατο)

Διασχίζοντας το ποτάμι. Σήμερα τα πάντα καλύφθηκαν από τη Λίμνη Κρεμαστών

Διασχίζοντας το ποτάμι. Σήμερα τα πάντα καλύφθηκαν από τη Λίμνη Κρεμαστών

Απολαύστε το βίντεοΕΔΩ κι ΕΔΩ

Αναδημοσίευση από το

agrinionews.gr

~Αγρίνιο...Γλυκές Μνήμες~

↧

ΓΥΝΑΙΚΕΣ στην Αντίσταση.

October 2, 2015, 3:25 am

≫ Next: Η Ντοπιολαλιά μας

≪ Previous: 1950:Οδοιπορικό στην περιοχή Αγρινίου

Στις 27 Σεπτέμβρη 1941, μέσα στο θεοσκότεινο εκείνο ορίζοντα της σκλαβωμένης Ελλάδας ιδρύθηκε το Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο, το ΕΑΜ.

Πέρασαν από τότε 74 χρόνια κι η μέρα αυτή μένει πάντα στου λαού το ημερολόγιο κορυφαίο ιστορικό γεγονός, που στέκεται επάξια δίπλα στο Εικοσιένα, λαμπρή σελίδα μέσα στη νεότερη Ιστορία μας. Φωτεινό, λαμπερό το εγερτήριο σάλπισμα του ΕΑΜ που καλούσε κάθε πατριώτη να ενταχθεί στις γραμμές του. Στο κάλεσμα αυτό ανταποκρίθηκαν εκτός από τους άντρες και οι γυναίκες, μικρές και μεγάλες.

Γυναίκες και κοριτσόπουλα της επαρχίας και της πόλης που μέχρι τότε ο μικρόκοσμός τους περιοριζόταν στο σπίτι τους και στην γειτονιά τους, που ήταν μεγαλωμένες με την νοοτροπία της νοικοκυράς και της συζύγου, που οι περισσότερες από αυτές δεν είχαν βγάλει καν το δημοτικό.

Ξαφνικά με την έναρξη του πολέμου, αποτινάσσουν τον μανδύα της υποτέλειας και της σκλαβιάς του σπιτιού, φοράνε την στολή του θάρρους και του πάθους για λευτεριά, γίνονται πρωταγωνίστριες στον εθνικό και λαϊκό ξεσηκωμό και πολεμάνε ισάξια δίπλα στους άντρες. Προαιώνιοι φόβοι και προκαταλήψεις ξεπερνιούνται. Εκεί στην Αντίσταση συναντιούνται οι εργάτριες και οι αγρότισσες, οι επιστημόνισσες και οι νοικοκυρές, οι μαθήτριες και οι σπουδάστριες, όλες σ΄ένα αντιστασιακό ποτάμι.

Άλλες πάνω στα βουνά ζωσμένες με άρματα και φυσεκλίκια, άλλες μέσα στην πόλη και στα χωριά σαν σύνδεσμοι, αψηφούν τους κινδύνους και γίνονται σύμβολα στους αγώνες με τις αυτοθυσίες τους και τον ηρωισμό τους. Οργανώνουν, διοικούν, πολεμούν και καθοδηγούν ολόκληρους τομείς του αγώνα. Οργανώνουν την περίθαλψη των τραυματιών, των αρρώστων, των παιδιών. Οργανώνουν συσσίτια για τα πεινασμένα παιδιά που οι πατεράδες τους σκοτώθηκαν για την πατρίδα. Οι αγρότισσες δίνουν τη μάχη της σοδειάς θερίζοντας με το όπλο στην πλάτη και τροφοδοτώντας χιλιάδες πατριώτες.

Γυναίκες αποτελούν τον βασικό κορμό διακίνησης του παράνομου τύπου. Αποδεικνύονται εξαιρετικά ικανές να ξεγλιστρούν από τα μπλόκα, χωρίς να γίνονται αντιληπτές, να κουβαλούν όπλα και πυρομαχικά, παράνομες εφημερίδες ή σημειώματα και να δίνουν τη ζωή τους γι’ αυτά που πιστεύουν ότι είναι δίκαια.

Στο σύνολο των 3.000.000 μελών της Αντίστασης τα 1.740.000 ήταν γυναίκες και στις 600.000 της ΕΠΟΝ τα μισά ήσαν κορίτσια. Μια πρόχειρη στατιστική ανεβάζει σε 1.352 τις εκτελεσμένες, κρεμασμένες και χαμένες Ελληνίδες στην Κατοχή. Ορισμένες ηρωίδες έγιναν γνωστές στο Πανελλήνιο κι έγιναν θρύλος κι άλλες θα χρειαστεί καιρός για να τις μάθουμε ή δε θα τις μάθουμε ποτέ.

Η Σπυριδούλα Πανταζή (διακρίνεται με το βέλος)
με άλλες συναγωνίστριες στο βουνό.

Παραθέτουμε έναν κατάλογο ονομάτων γυναικών από το Αγρίνιο και την γύρω περιοχή, που πρωτοστάτησαν στον αγώνα. Υπάρχουν όμως σίγουρα και άλλες πολλές, επώνυμες και ανώνυμες Γυναίκες που τίμησαν την Εθνική Αντίσταση και στέκονται φωτεινός πάντοτε φάρος για μίμηση και παραδειγματισμό. Τα ονόματα αυτά αναφέρονται στο βιβλίο του Θανάση Κακογιάννη «Μνήμες και Σελίδες της Εθνικής Αντίστασης».

Αλεξά Γιούλα

Αλεξανδρή Μαρία

Αναστασοπούλου Αγγελική (Ναυπακτία)

Αναστασοπούλου Ευρυδίκη (Ναυπακτία)

Ανδρεοπούλου Ελένη

(βλέπε για την δράση της ΕΔΩ.)

Ανδρεοπούλου Ελένη (δεξιά)

Αποστολοπούλου Φωτεινή

Αρβανίτη Κωνστάντω

Βασιλοπούλου αδελφές (Ναυπακτία)

Βέλλιου Νίκη

Βλάχου Αρετή

Βλάχου Αρετή

Βουγιουκλίδου Θεοδώρα (με την αδελφή της)

Βουτσινά Ευθυμία (Ναυπακτία)

Γαϊτάνη Νίκη (Θέρμο)

Γεωργίου αδελφές

Γιάγκα Ισμήνη

Γιάγκα-Τσιτσιμελή Τζένη

Γιαννακά Βιβή (Παραβόλα)

Γκέκα Γεωργία

Γκολφινοπούλου Αθηνά

Γουβέλη Ανθούλα

Γουβέλη Τερψιχόρη

Δαβαρούκα Ελένη

Δημάδη Μαρία

(βλέπε για την δράση της ΕΔΩ)

Μαρία Δημάδη

Ζαχείλα Βασιλική

Ζολώτα Λούλα

Ζολώτα Μαρία

Ηλιοπούλου Ταρσίτσα

Θωμοπούλου Μαρία

Ιωάννου Φρόσω

Κακογιάννη αδελφές

Καλαμπαλίκη – Καρακίτσου Ευθυμία (Παραβόλα)

Καλφούντζου αδελφές (Καινούριο)

Καμένου Παρασκευή

Κάμπα Φωτεινή

Καμπούρη Βούλα (Ναυπακτία)

Καμπούρη Ειρήνη (Ναυπακτία)

Καπέρδα Δήμητρα (Παραβόλα)

Καπέρδα Πάτρα (Παραβόλα)

Καραμπίνη – Στάικου Μαρία

(βλέπε για την δράση της ΕΔΩ )

Καραπαπά Φλώρα

Καράτσαλου Ταβιθά

Καρέλου Τασία

Καρτέρη Κατίνα (Παραβόλα)

Κολοκύθα Κορίνα

Κοσκινιώτη Παρασκευή (Παραβόλα)

Κουκούλη Μαρία

Κουτρουμπούση Ζωή

Κυλάφη αδελφές (Αβόρανη)

Κυλπάση αδελφές

Κωστοπούλου αδελφές (Ξηρόμερο)

Κωτσαρέλη Ναυσικά (Θέρμο)

Λάιου Βιργινία (Παραβόλα)

Λάιου Ρήνα (Παραβόλα)

Λαμπρακοπούλου Βάσω

Λαμπρακοπούλου Κωνσταντούλα

Λαμπροκωστοπούλου αδελφές (Καινούριο)

Λασπίτη Λούλα

Λιανού Βησαρία (Βάλτος)

Ζαχείλα Βασιλική

Λουροπούλου Ακριβή

Λουροπούλου Νίτσα

Λουροπούλου Σοφία

Μακρή Καλυψώ

Μαλαίνου Θέα

Μάλαινου Θεοδώρα

Μανιάκη Δήμητρα

Μάντζου Ισμήνη (Αμφιλοχία)

Μάντζου Μπέμπα (Αμφιλοχία)

Μάντζου Ναυσικά (Αμφιλοχία)

Μάντζου Φαίδρα (Αμφιλοχία)

Μαραβέγια Ευθυμία

Ματαράγκα Μαρίνα

Ματζανά Ευτυχία (Παραβόλα)

Ματζανά Μαρίνα (Παραβόλα)

Μαυραγάνη Ειρήνη (Παραβόλα)

Μαυραγάνη Χρυσούλα (Παραβόλα)

Μαυρογιάννη Χρυσάνθη

Μετσίνη Αλίκη

Μουτάφη – Ελεφάντη Ευτυχία (Παραβόλα)

Μουτάφη Μαρία (Παραβόλα)

Παληγιαννοπούλου-Καλλίνου Γεωργία

Μπαϊρακτάρη Χρυσάνθη

Μποκόρου Κική

Νανοπούλου Κατίνα

Πάγκα Ισμήνη

Παγκαλίδου Σοφία

Παληγιαννοπούλου – Καλλίνου Γεωργία

Παληγιαννοπούλου Άννα

Πανάρα Μαρίνα

Πανταζή Σπυριδούλα

Σπυριδούλα Πανταζή

Παπαγεωργίου Λούλα

Παπαγεωργίου Σοφούλα

Παπαγιαννοπούλου Μάχη

Παπαδογιάννη Ελένη (Θέρμο)

Παπαδογιάννη Ελπίδα (Θέρμο)

Παπαθανασίου Ιωάννα (Θέρμο)

Παπαθεοδώρου Πόπη (Σιταράλωνα)

Παπαϊωάννου αδελφές (Παναιτώλιο)

Παπακωστούλα Γεωργία

Παπασάικα Βάσω

Παπασταματίου Μαρία

Παπαστεργίου-Μουντζούρη Αργυρώ

(βλέπε για την δράση της ΕΔΩ )

Παπατρέχα Βασιλική

Παπαφώτη Αγλαΐα (Ξηρόμερο)

Παπαφώτη Άννα (Ξηρόμερο)

Παπαφώτη Κούλα (Ξηρόμερο)

Παπαφώτη Τασία (Ξηρόμερο)

Παπαφώτη Χριστίνα (Ξηρόμερο)

Παραδείση Ευδοκία (Παραβόλα)

Πασχάλη Παβώ

Πατίτσα Τασία (Αστακός)

Παύλου Ευθυμία (Ναυπακτία)

Πετρούλα Ερμιόνη

Πετρούλα Λούλα

Πολιτοπούλου Ρόζα (Ναυπακτία)

Πολιτοπούλου Φωτεινή (Ναυπακτία)

Πολύζου Αλίκη

Ρατζή Παναγιώτα (Θέρμο)

Ρεμπελιά Μαρία

Ροντήρη Δήμητρα (Θέρμο)

Ρούγκα Τασή (Ναυπακτία)

Σαΐτα Μαριγώ (Ναυπακτία)

Σαλάκου Λούλα

Σαμαρά Κατερίνα

Σταμάτη Μάρθα (Παραβόλα)

Σταυροθανάση Κατίνα

Σταυροπούλου Ελένη

Στεργιάκη Αγγέλω

(βλέπε για την δράση της ΕΔΩ )

Στρατομήτρου θεοδώρα (Ξηρόμερο)

Στρατομήτρου Κωνστάντω (Ξηρόμερο)

Στρατομήτρου Παρθένα (Ξηρόμερο)

Στρατομήτρου Σοφία (Ξηρόμερο)

Τριανταφύλλου-Πανουργιά Δωροθέα

Τριάντη Σοφία

Τσαλή Κατίνα

Τσαντή Αγγελική

Τσαντή Λούλα

Τσαούση Τασώ

Τσέλιου αδελφές (Αστακός)

Τσέλιου Βασιλική (Αστακός)

Τσίτου Γερασιμούλα

Τσιτσέλη Τούλα (Μακρυνεία)

Τσίτσικα Μάχη

Τσιτσιμελή

Τσούμα Σοφία (Αμφιλοχία)

Τσούνη αδελφές (Αμφιλοχία)

Τσώνη Γεωργία (Θέρμο)

Φλωροπούλου Θεοδώρα

Φούτζουλα Λαμπρινή (Ναυπακτία)

Φωστήρα

Χαβέλα Μαρία

Χαβέλα Τασία

Χατζάρα Κατίνα

(βλέπε για την δράση της ΕΔΩ )

Χατζάρα Κατίνα

Χατζή Βασιλική (Θέρμο)

Χατζή-Λαδά Ουρανία

Χατζοπούλου Μάρθα

Χατζοπούλου Ρήνα

Χατζοπούλου Φιφή

Χριστογιάννη Ευγενία

Μπορείτε να διαβάσετε για την δράση και άλλων γυναικών ΕΔΩ.

Η λίστα είναι ανοιχτή για συμπλήρωση ή τυχόν διορθώσεις και γι'αυτό καλούμε καθένα που γνωρίζει οτιδήποτε να το καταθέσει στην ηλεκτρονική διεύθυνση gitsanas@gmail.com

Κάθε πληροφορία, έντυπο ή φωτογραφία που αφορά τα παραπάνω ονόματα, καθώς και επιπλέον ονόματα γυναικών που πήραν μέρος στην Αντίσταση, θα είναι πολύτιμη.

Ευχαριστώ θερμά τον Φώτη Πατσιαλό

για τις φωτογραφίες της μητέρας του (και θείας μου)

ΣΠΥΡΙΔΟΥΛΑΣ ΠΑΝΤΑΖΗ.

~Αγρίνιο...Γλυκές Μνήμες~

↧

Η Ντοπιολαλιά μας

October 3, 2015, 2:49 am

≫ Next: Χάρτης του 1914

≪ Previous: ΓΥΝΑΙΚΕΣ στην Αντίσταση.

Στις σελίδες αυτές επιχειρείται η καταγραφή απανθισμάτων της «ντοπιολαλιάς» μας, των λέξεων και εκφράσεων που χρησιμοποιούσαν οι πρόγονοί μας και μερικές από αυτές χρησιμοποιούμε ακόμα και εμείς σήμερα.

To ιδιότυπο αυτό γλωσσάρι παραμένει …ανοιχτό.

Περιμένει τις προσθήκες σας, τις διορθώσεις σας, την καλύτερη μετάφρασή σας στο gitsanas@gmail.com

Ας προσπαθήσουμε όλοι να μην χαθεί η «ντοπιολαλιά» μας στο πέρασμα των χρόνων.

``````````````````````

Το παρακάτω κείμενο το αλιεύσαμε από το διαδίκτυο. Είναι από το διαδικτυακό λεξικό γλωσσικών ιδιωμάτων του Θέρμου και της ευρύτερης περιοχής.

Το συνέταξαν οι :

· Βενέδικτος Θεολογίτης, Οικονομολόγος, Εκπαιδευτικός Γ.Ε.Λ. Θέρμου benedi60@gmail.com

· Στέφανος Ουγιάρογλου, . Πληροφορικός, Εκπαιδευτικός Γ.Ε.Λ. Θέρμου, Εργαστηριακός Συνεργάτης ΑΤΕΙ Μεσολογγίου stoug@sch.gr

· Αικατερίνη Παπασάββα, Φιλόλογος, Εκπαιδευτικός Γ.Ε.Λ. Θέρμου papasavaik@gmail.com

· Ιωάννης Μπότσαρης, Βιολόγος, Διευθυντής Γ.Ε.Λ. Θέρμου botsaris@sch.gr

Παρουσιάζουμε, χρησιμοποιώντας την αίσθηση του χιούμορ, κάποιους από τους «κανόνες» στην προφορά:

Στην περιοχή του Θέρμου οι κάτοικοι δεν τα πάνε καλά με τα φωνήεντα. Είτε τα απαλείφουν από το λόγο τους είτε τα αλλάζουνε. Έτσι:

• Τρέφουνε μια αδυναμία στο ου και στο ι. Έτσι τα ο και ω όταν είναι άτονα γίνονται ου: κουρίτσ’ (= κορίτσι), σκάβου (= σκάβω).

Επίσης τα ε και αι όταν είναι άτονα γίνονται ι: ιδώθι (εδώθε), πιδί (= παιδί)

• Το γοργόν και χάριν έχει.

Έτσι, παραλείπονται από το προφορικό λόγο:

- το άτονο τελικό ι, στα ουδέτερα ουσιαστικά: σπίτ' (=σπίτι), χέρ' (=χέρι),

- το άτονο τελικό η στα θηλυκά: μύτ' (=μύτη), Τρίτ' (=Τρίτη)

- το ου των γενικών όταν δεν τονίζεται: τ’ ανθρώπ’ (= του ανθρώπου)

- το άτονο ει στα ρήματα του β΄ και γ΄ ενικού προσώπου: γράφ'ς, (=γράφεις), γράφ’ (= γράφει)

- το αρχικό φωνήεν α από μερικές λέξεις: γελάδα (=αγελάδα).

• Όλα τα άτονα φωνήεντα και δίψηφα φωνήεντα που κάνουν το λάθος να βρίσκονται ανάμεσα σε σύμφωνα, ως δια μαγείας, εξαφανίζονται: σ'κώνουμι (=σηκώνομαι), μ'κρός (=μικρός), π'νάου (=πεινάω), αλ'πού (=αλεπού), κ'τάβι (=κουτάβι), σκ'λί (=σκυλί).

• Σε μερικές λέξεις την «πληρώνουν» και τα σύμφωνα. Έτσι τα δάχτυλα γίνονται δάχ'λα

• Η κατάχρηση του ασυναίρετου τύπου των φωνηεντόληκτων ρημάτων αλλά και η δημιουργία φωνηεντόληκτων τύπων σε συμφωνόληκτα. Έτσι έχουμε το κ’νάου (= κινώ) αλλά και το αβγατάου (=αβγατίζω), αμπουδάου (=εμποδίζω) κλπ.

• Στα πιο απομακρυσμένα από το Θέρμο χωριά – αλλά και μέσα στο Θέρμο – το σ, το τσ, το ξ και το ζ προφέρονται λίγο δασά, με κάποια υπόνοια γαλλικής εκφοράς, τουλάχιστον όσον αφορά το σίγμα. Έτσι πολλοί λένε διάchιλου (= διάσελο), κλαπάchα (= κλαπάτσα), κchιαστουχάου (= ξαστοχάω) κλπ.

• Η περίεργη – λίγο παχιά, λίγο σαν να υπάρχουν περισσότερα ι, λίγο σαν να ζουμπιέται το λ ή το ν - εκφορά του λι και του νι. Ας θυμηθούμε το περίφημο πια «Αμαλία» του τηλεοπτικού «παραπέντε».

• Μια άλλη παραδοξολογία είναι η προσπάθεια … «σλαβοποίησης» της ελληνικής γλώσσας, με κατάχρηση σε πολλές καταλήξεις ανδρικών ονομάτων ή επιθέτων καθώς και στις κτητικές αντωνυμίες τους, της, τις που εκφέρονται ως τς. Έτσι ο Μάκης γίνεται Μάητς, ο Τάκης Τάητς, ο δικός τους δικός τς, ο Αυλωνίτης Αυλωνίτς κλπ.

Λέγεται, ότι πριν αρκετά χρόνια όταν οι ξένοι ποδοσφαιριστές στην Ελλάδα ήταν πολύ λίγοι – πόσο μάλλον στη Β’ Εθνική – αγρινιώτες φίλαθλοι του Παναιτωλικού στην Αθήνα, φώναζαν εν χορώ στους παίκτες της ομάδας τους: λιώστιτς, … αφανίστιτς. Που σημαίνει: λιώστε τους, αφανίστε τους

ΑΓΡΙΝΙΩΤΙΚΟ ΓΛΩΣΣΑΡI

↧

Χάρτης του 1914

October 4, 2015, 3:46 am

≫ Next: Στα Προσφυγικά...

≪ Previous: Η Ντοπιολαλιά μας

Χάρτης της περιοχής μας του Αυστροουγγρικού στρατού, ενημερωμένος μέχρι το 1914.

Μας τον έστειλε στην σελίδα μας στο facebook (https://www.facebook.com/groups/agriniomemories/) ο κ. Αλέξης Κατεφίδης.

Τον ευχαριστώ θερμά.

Γράφει λοιπόν ο κ. Κατεφίδης:

«Παρατηρούμε εκτός των άλλων και την αποτύπωση της σιδηροδρομικής γραμμής με κλάδο στον Άγιο Γεώργιο Καλυβίων, όπου χρησίμευε ως σταθμός μεταφόρτωσης ξυλείας , μέσω Κρυονερίου για τη Πάτρα (χρησίμευε στη κατασκευή ξυλοκιβωτίων για την εξαγωγή της σταφίδας), που έρχονταν πλωτά κατά μήκος του Αχελώου από τα δάση των Αγράφων και της Νότιας Πίνδου. Με το εμπόριο στη περιοχή αυτή ξεκίνησαν και οι "Παπαστραταίοι".

Σημαντικός λοιπόν ο χάρτης δημιούργημα της 3ης Στρατιωτικής Χαρτογραφικής Υπηρεσίας της Αυστροουγγρικής μοναρχίας για τη περιοχής μας με κλίμακα 1: 200.000 δηλ. 1 cm περ. = 2 km. Εργαλείο για ειδικούς, ερευνητές και όχι μόνο.

Αρχίζοντας από τα τοπωνύμιαεκείνης της εποχής (αρκετά "οθωμανικά"απομεινάρια π.χ. στη περιοχή της Μακρυνείας Αlibej, Hassanaga, όπως και "αλβανικής"- "σλάβικης"προέλευσης στον ευρύτερο χώρο, Mataranga, Kriekuki, Prevenza κ.α., Zelihovo, Gurica, Mokista κ.α.).

Συνεχίζοντας με τις λίμνεςη μεν Αγρινίου (Βραχωρίου) νυν Τριχωνίδα , η δε Αγγελοκάστρου, νυν Λυσιμαχία.

Τον ποταμό Αχελώο, όπου βλέπουμε στον μέσο και άνω ρου αναγράφεται Ασπροπόταμος.

Τους δρόμους (αποτυπώνονται με έντονη συνεχόμενη γραμμή), τους καρόδρομους ( με γραμμή "συμμετρίας") και τα μονοπάτια ( με διακεκομμένη γραμμή).

Εκκλησίες ( χαρακτηριστικά η Αγία Σωτήρα και η Αγία Παρασκευή στο Αγρίνιο), μοναστήρια π.χ. η μονή του Αγίου Ιωάννη στον Βατόκαμπο, απέναντι από το σημερινό χωρίον Καστράκι.

Νερόμυλοι , ονομασία Ταμπακόμυλος και Sikaminios.

Και φυσικά πλείστα τοπογραφικά στοιχεία.

Να θυμίσω ότι ο χάρτης είναι δημοσιευμένος. Aς αποτελέσει λοιπόν αντικείμενο μελέτης και γνώσης και για τους νεώτερους, τα παιδιά μας».

Μπορείτε να δείτε τον χάρτη σε μεγάλη ανάλυση ΕΔΩ: http://lazarus.elte.hu/hun/digkonyv/topo/200e/39-39.jpg

~Αγρίνιο...Γλυκές Μνήμες~

↧

Στα Προσφυγικά...

October 6, 2015, 11:06 am

≫ Next: Η Πλατεία Μπέλλου....

≪ Previous: Χάρτης του 1914

Από το φωτογραφικό αρχείο του Αλέξη Κατεφίδη

Ευχαριστώ θερμά τον κ. Αντρέα Ψωμιάδη

για την παραχώρηση των φωτογραφιών.

Ευχαριστώ και τον κ. Αλέξη Κατεφίδη

για την παραχώρηση της τελευταίας φωτογραφίας.

~Αγρίνιο...Γλυκές Μνήμες~

↧

Η Πλατεία Μπέλλου....

October 8, 2015, 1:34 pm

≫ Next: Οδός Παπαστράτου

≪ Previous: Στα Προσφυγικά...

....στο πέρασμα του χρόνου.

~Αγρίνιο...Γλυκές Μνήμες~

↧

Οδός Παπαστράτου

October 12, 2015, 3:22 am

≫ Next: Αιτωλία....του Ιάκωβου Ραγκαβή

≪ Previous: Η Πλατεία Μπέλλου....

50 χρόνια πριν

Μία εξαιρετική φωτογραφία του 1964, που μας έστειλε στη σελίδα μας στο facebook(https://www.facebook.com/groups/agriniomemories/), ο Αντώνης Αρκουμάνης. Τον ευχαριστώ θερμά.

Είναι τραβηγμένη από την ταράτσα των Παπαστρατείων Εκπαιδευτηρίων και διακρίνεται το τέρμα της οδού Παπαστράτου, με τα υπέροχα πέτρινα κτίρια.

~Αγρίνιο...Γλυκές Μνήμες~

↧

Αιτωλία....του Ιάκωβου Ραγκαβή

October 14, 2015, 9:25 am

≫ Next: Μία φωτογραφία...

≪ Previous: Οδός Παπαστράτου

Το περιοδικό «ΑΣΤΥ», στο τεύχος του της 1^ηςΙανουαρίου του 1851, γράφει μεταξύ άλλων για την επικείμενη έκδοση του τρίτομου βιβλίου του Ιάκωβου Ρ. Ραγκαβή : «…., ησχολήθη επί είκοσιν όλα έτη εις την σύνταξιν των τριών αυτού τόμων, ων ο μεν πρώτος διαλαμβάνει περί της αυτονομουμένης Στερεάς Ελλάδος, ο δε δεύτερος περί της Πελοποννήσου, και ο τρίτος περί των νήσων των τε αυτονόμων, και των υποκειμένων εις την Οθωμανικήν κυριότητα και εις την Αγγλικήν προστασίαν….»

Στον πρώτο τόμο των ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ, που τελικά εξεδόθη το 1854 γίνεται αναφορά στην Αιτωλία.

Για την περιοχή μας διαβάζουμε ότι το Αγρίνιο υπάγεται στην Επαρχία Τριχωνίας η οποία διαιρείται σε 4 Δήμους. Τους Δήμους Αγρινίου, Αμβρακίας, Παμφίου και Θέρμου. Και οι 4 δήμοι αριθμούν 10.190 κατοίκους το 1851.

Το Αγρίνιο έχει 4359 κατοίκους, τα προϊόντα που παράγει είναι δημητριακά, λάδι, κρασί, σταφίδες και οπώρες.

Υπάρχουν δύο Ελληνικά σχολεία, οικονομική εφορία και ταμείο, δασονομείο και ειρηνοδικείο (σελ.716-717).

Διαβάστε για την ιστορική περιγραφή του Αγρινίου στις σελίδες 704 και 705.

ΑΙΤΩΛΙΑ, ΙΑΚΩΒΟΥ ΡΑΓΚΑΒΗ

~Αγρίνιο...Γλυκές Μνήμες~

↧

Μία φωτογραφία...

November 9, 2015, 2:14 pm

≫ Next: Πόσο άλλαξε η πόλη μας!!!!

≪ Previous: Αιτωλία....του Ιάκωβου Ραγκαβή

Μία φωτογραφία σύμβολο για το Αγρίνιο ανήρτησε ο κ. Αλέξιος Κατεφίδης στην σελίδα του στο facebook

"Αιτωλία και Ακαρνανία στο πέρασμα του χρόνου".

Εκτίθεται στο Μουσείο της Εργασίας στο Αμβούργο. Η χρονολογία είναι μάλλον 1926-1929 μιας και οι καπναποθήκες που απεικονίζει των Αδελφών Παπαπέτρου, αποπερατώθηκαν το 1926.

Εδώ φαίνεται η οπίσθια είσοδος.

~Αγρίνιο...Γλυκές Μνήμες~

↧

Πόσο άλλαξε η πόλη μας!!!!

November 15, 2015, 1:21 pm

≫ Next: Η ΠΑΝΑΓΙΑ Η ΕΠΙΣΚΟΠΙΩΤΙΣΣΑ...

≪ Previous: Μία φωτογραφία...

Η πόλη μας όπως δεν την γνωρίσαμε οι περισσότεροι από εμάς.
Πέτρινα χαμηλά σπίτια με μεγάλες αυλές, χωματόδρομοι, ρέματα που διέσχιζαν τις γειτονιές....
Την ευκαιρία να δούμε έτσι την πόλη μας μας δίνει ο κ. Νίκολας Πέππας μέσα από φωτογραφίες που μας έστειλε στην σελίδα μας στο facebook. Και οι φίλοι της σελίδας μας, με τα σχόλιά τους, έδωσαν ανεκτίμητες πληροφορίες. Τους ευχαριστώ ΟΛΟΥΣ θερμά!!!!

Η είσοδος του Πάρκου

και

του Παπαστράτειου Γυμνασίου

Άποψη της πόλης

Διακρίνεται η εκκλησία της Αγίας Τριάδος

Άποψη της πόλης.

Η οδός Γρίβα και ο Υδατόπυργος.

Δίπλα από τον Υδατόπυργο διακρίνεται το ρέμα.

Η οδός Χαβέλλα (που είναι σήμερα κάθετη της οδού Γρίβα) δεν έχει ακόμη διανοιχθεί.

Διακρίνεται η οικία Παπαντολέων, απέναντι από τον Υδατόπυργο και από πάνω η κλινική του Μαυρομάτη. Στο βάθος φαίνεται καθαρά η εκκλησία του Αγίου Χριστοφόρου.

Άποψη της πόλης.

Διασταύρωση των οδών Γοργοποτάμου και Παναγοπούλου.

~Αγρίνιο...Γλυκές Μνήμες~

↧

Η ΠΑΝΑΓΙΑ Η ΕΠΙΣΚΟΠΙΩΤΙΣΣΑ...

November 30, 2015, 8:51 am

≫ Next: Κάθε εικόνα και μία ιστορία

≪ Previous: Πόσο άλλαξε η πόλη μας!!!!

...και η Λίμνη των Κρεμαστών

Η λίμνη Κρεμαστών, με συνολική έκταση 88.000 στρεμμάτων, βρίσκεται ανάμεσα στο νομό Αιτωλοακαρνανίας και Ευρυτανίας και είναι η μεγαλύτερη τεχνητή λίμνη της Ελλάδος.

Οι δύο νομοί ενώνονται μέσω της Γέφυρας της Επισκοπής. Σε άλλο σημείο υπάρχει και η Γέφυρα της Τατάρνας κοντά στο ομώνυμο μοναστήρι.

Δημιουργήθηκε μετά την κατασκευή του φράγματος των Κρεμαστών, το 1969, από την συσσώρευση των υδάτινων όγκων των ποταμών Αχελώου, Αγραφιώτη, Ταυρωπού και Τρικεριώτη.

Το φράγμα Κρεμαστών κατασκευάστηκε σε ένα στένωμα της κοίτης του Αχελώου, στο σημείο όπου η λαϊκή παράδοση αναφέρει ότι ο θρυλικός Κατσαντώνης πήδησε από τη μια όχθη στην άλλη, καθώς τον κυνηγούσαν οι Τούρκοι και γι’ αυτό η θέση λέγεται «πήδημα του Κατσαντώνη».

Για την κατασκευή του φράγματος είχαν γίνει πολλές μελέτες. Η πρώτη έρευνα έγινε μεταξύ του 1918-1921 από τους μηχανικούς Sehn και Dubois, έναν Ελβετό και ένα Γάλλο, για λογαριασμό του Υπουργείου Δημοσίων Έργων.

Το 1938 η αμερικανική εταιρεία Cooper εκπόνησε προκαταρκτική μελέτη παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας για παραγωγή αλουμινίου. Το 1941 Γερμανοί καθηγητές συνέταξαν σχετική έκθεση και το 1946 η υπόθεση του φράγματος ήλθε και πάλι στην επιφάνεια, μέσω του Υπουργείου Δημοσίων Έργων, ενώ ουσιαστική κινητικότητα επήλθε μετά το 1950.

Το 1958 η Δ.Ε.Η. έκανε προκαταρκτική μελέτη και την υπέβαλλε στο Διεθνές Ταμείο Δανειοδότησης και Ανάπτυξης, η οποία ολοκληρώθηκε το 1959 και υποβλήθηκε στο ίδιο ταμείο για δανειοδότηση του έργου.

Από evrytanikospalmos.blogspot.com

Το ανθρώπινο δράμα.

Ο πόθος

Ήθελα να βγω ένα πρωί, στου Κωνσταντή την ράχη
και τα γαλάζια να κοιτώ, της λίμνης τα νερά
και να γυρίζει ο λογισμός, στα σκοτεινά της βάθη
κει στα σοκάκια στις αυλές, που παίζαμε παιδιά……

Από “Τα νέα της Επισκοπής”, γραμμένο από τον Νίκο Στρατόπουλο.

Ήταν Ιούλιος του 1965.

Το υδροηλεκτρικό φράγμα των Κρεμαστών, ήταν πλέον πραγματικότητα. Το νερό ξεχύθηκε ορμητικό και κάλυψε τα πάντα. Η τεχνητή λίμνη, κατέκλυσε οτιδήποτε βρήκε στο διάβα της. Είκοσι κεφαλοχώρια μεταξύ των οποίων ο Άγιος Βασίλης, τα Σίδερα, ο Μαυριάς, η Επισκοπή , η Σιβίστα, ο Κάτω Τρίκλινος κ.α., δεκάδες εκκλησίες και μοναστήρια, οργωμένα χωράφια, καλλιέργειες και δέντρα - σχεδόν 90.000 στρέμματα γης- και ιστορικά γεφύρια, πολλά σπουδαία μνημνεία μιας μακραίωνης πολιτιστικής κληρονομιάς, «πνίγηκαν», διαγράφηκαν από το χάρτη, όταν τα νερά κάλυψαν την περιοχή..

Η γέφυρα της Μαρδάχας, χτισμένη στη θέση της ομώνυμης πηγής και η παλαιά μονή της Τατάρνας είναι κάποια από αυτά...

Το Γεφύρι του Μανώλη, το οποίο χρονολογείται να κατασκευάστηκε τα τελευταία χρόνια της Τουρκοκρατίας γύρω στο 1659 και για περισσότερα από 400 χρόνια ένωνε τις όχθες του ποταμού Αγραφιώτη, είναι ακόμη ένα από τα μνημεία το οποίο κάλυψαν τα νερά της λίμνης.

Για τους 2.000 κατοίκους της περιοχής όμως, η τεχνητή αυτή λίμνη ήταν ο υγρός τάφος που μέσα του θάφτηκε κάθε τι γνώριμο και λατρεμένο.

Εκατοντάδες άνθρωποι αναγκάστηκαν, με σπαραγμό ψυχής, να ξεριζωθούν από τις πατρίδες τους, κοιτάζοντας συνεχώς πίσω τους, τα σπίτια τους, το βιός τους, θέλοντας να κρατήσουν στο μυαλό τους μιά τελευταία εικόνα, πριν από την εγκατάλειψη. Πολλοί έδειξαν απροθυμία να φύγουν από τα σπίτια τους και διαδραματίστηκαν σκηνές τραγικές και τραυματικές.


Φωτ. Κώστα Μπαλάφα.

Η διοίκηση του έργου έστειλε μπουλντόζες που τράνταζαν τα σπίτια, επιβάλλοντας στους ανθρώπους να φύγουν.

Ο μύθος θέλει να συμβαίνουν «περίεργα» ατυχήματα στις μπουλντόζες στην προσπάθεια τους να γκρεμίσουν τις εκκλησιές. Ερπύστριες να καταστρέφονται, σμήνος μελισσών να κυνηγούνε τους οδηγούς κ.α.

Τέτοιες σκηνές απαθανατίστηκαν από την κάμερα του φωτογράφου Κώστα Μπαλάφα, που είχε διοριστεί από τη διοίκηση ως φωτογράφος του έργου. Το 2002 δε, εκδόθηκε ένα λεύκωμα, «Τα αντίρροπα ρεύματα του Αχελώου» από το Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης, το οποίο περιλαμβάνει φωτογραφίες του Κώστα Μπαλάφα από το έργο.

Ο ίδιος περιγράφει με γλαφυρό τρόπο τις δραματικές εκείνες στιγμές στο evrytanikospalmos.

"…Οι κάτοικοι των χωριών αυτών, άνθρωποι αγρότες κατά το πλείστον με λιγοστή κτηνοτροφία, που ξεριζώθηκαν απ'τις πατρογονικές τους εστίες, πήραν το δρόμο για το άγνωστο με την περιορισμένη αποζημίωση που κοστολόγησε την περιουσία τους η επιτροπή απαλλοτρίωσης.
Δραματικές ήταν οι στιγμές, όταν ήρθε η ώρα της φυγής, απ'τον τόπο που γεννήθηκαν κι έθαψαν τους προγόνους τους. Πολλοί πριν ακόμα φύγουν, πήγαν με τον παπά στο νεκροταφείο για ένα τρισάγιο, το τελευταίο πριν μείνουν για πάντα κάτω απ'το νερό. Άλλοι πάλι ξέθαψαν τα μνήματα, για να πάρουν τα κόκαλα των δικών τους μ'ότι άλλο είχαν και αγκαλιά με την τραγική τους μοίρα για ν'αναζητήσουν νέα πατρίδα.

Φωτ. Αρχείο ΔΕΗ

Μερικοί σκόρπησαν στα γύρω χωριά, όπου είχαν γνωστούς ή συγγενείς. Άλλοι πάλι δυσκολεύτηκαν, να το πάρουν απόφαση, βουνίσιοι να ζήσουν στον κάμπο κι έστησαν πρόχειρες παράγκες με λαμαρίνες στα καταράχια, όσο διαρκούσε και η κατασκευή του έργου κι εύρισκαν μεροκάματο……
….Τα χτίσματα των χωρικών γκρεμίστηκαν απ'τις μπουλντόζες για να πάρουν ότι φορητό μπορούσαν μέσα απ'τα συντρίμμια και μόνο τα πέτρινα γεφύρια κατακλύστηκαν άθικτα και οι εκκλησιές βυθίστηκαν όρθιες απ'το φόβο των Αγίων…".

Στις αναμνήσεις των κατοίκων, ένα μνημείο είχε ξεχωριστή θέση, η «Παναγία της Επισκοπής».

Το εκκλησάκι του 8ου αιώνα, που ήταν ένα από τα σπουδαιότερα βυζαντινά μνημεία της χώρας μας, και υπήρξε κατά τα Βυζαντινά χρόνια έδρα της Επισκοπής Λιτζάς και Αγράφων.

Όταν αποφασίστηκε η κατασκευή της τεχνητής λίμνης έγιναν έρευνες και ανακαλύφθηκαν τρία στρώματα τοιχογραφιών, του 8ου-9ου αιώνα, του 11ου και του 13ου. Οι τοιχογραφίες αφαιρέθηκαν και μεταφέρθηκαν στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο των Αθηνών, όπου βρίσκονται ως και σήμερα.

Ειδικά για την εκκλησία της Επισκοπής λέει ο φωτογράφος Κώστας Μπαλάφας:

"…Εγώ προσωπικά, επειδή το μνημείο αυτό ήταν από τα πιο αξιόλογα Βυζαντινά μνημεία, είχα κάνει πρόταση για την μεταφορά της στον Eliot, Δ/ντή της Αμερικανικής Εταιρίας Ebasko , που είχε αναλάβει την μελέτη και κατασκευή του έργου. Ο Αμερικανός το είδε θετικά μιας και το υπερυψωμένο έδαφος του χώρου επέτρεπε την κατασκευή κατάλληλης πλατφόρμας για την μεταφορά. To Yπουργείο Δημοσίων Έργων όμως τότε, δήλωνε ότι δεν υπάρχουν οι απαιτούμενες πιστώσεις και το θέμα αποσιωπήθηκε και ξεχάστηκε…όπως συνήθως…».

Η Παναγία της Επισκοπής ενώ πνίγεται στα νερά της λίμνης

Και οι κάτοικοι, επί δεκαετίες μετά, ζητούσαν από τις αρχές να ερευνήσουν την κατάσταση της εκκλησίας που βρισκόταν στο βυθό της λίμνης, αλλά οι εκκλήσεις τους έπεφταν στο κενό.

Ως τη στιγμή που 45 ολόκληρα χρόνια αργότερα, το 2008, μια ομάδα ερασιτεχνών αυτοδυτών από την Αθήνα αποφάσισε να αναζητήσει τη... χαμένη «Ατλαντίδα» της Ευρυτανίας.

Ήταν η ομάδα «Τηθύς».

«Τον βρήκαμε τυχαία»

Στις αρχές Μαΐου του 2008 λοιπόν, δεκατρείς δύτες, επτά συνοδοί, οκτώ αυτοκίνητα και ένα βουνό από φιάλες ξεκίνησαν από την Αθήνα για την ανακάλυψη της «βυθισμένης πολιτείας» της Ευρυτανίας.

Ο 63χρονος κ. Χρήστος Ευθυμίου, μέλος του Δ.Σ. του Συλλόγου Ερασιτεχνών Αυτοδυτών «Τηθύς» διηγείται:

«Η αλήθεια είναι ότι δεν ξεκινήσαμε με το σκεπτικό να ανακαλύψουμε τον ναό. Απλώς θέλαμε να εξασκηθούμε σε κατάδυση σε λίμνη, κάτι πολύ σπάνιο στην Ελλάδα.
Σταδιακά όμως, ο βυθισμένος ναός μας κίνησε το ενδιαφέρον. Κανείς δεν τον είχε αντικρίσει για 45 χρόνια. Και αν το καταφέρναμε εμείς; Αυτό που ξεκίνησε ως «αστείο» μετεξελίχθηκε σε κανονική... αποστολή και έμελλε να μετατρέψει τα μέλη του συλλόγου σε παθιασμένους εξερευνητές.

«Αρχίσαμε να μαζεύουμε στοιχεία, να μελετάμε παλιές φωτογραφίες, χάρτες, έγγραφα και ταξιδέψαμε στην περιοχή για να μιλήσουμε αναλυτικά με τους ντόπιους. Η λίμνη έχει μεγάλη έκταση και έπρεπε να είμαστε απόλυτα ακριβείς, ειδάλλως δεν είχαμε καμία ελπίδα»προσθέτει ο κ. Ευθυμίου.

Με τη βοήθεια του κ. Κώστα Σερπάνου, ψαρά της περιοχής, έβαλαν πλώρη για την τοποθεσία όπου σύμφωνα με τα στοιχεία έπρεπε να βρίσκεται το εκκλησάκι.

Την ίδια στιγμή, ο ηλικιωμένος πατέρας του κ. Σερπάνου, παρακολουθούσε από το βουνό και μέσω κινητού τηλεφώνου κατηύθυνε την ψαρόβαρκα, ανακαλώντας στη μνήμη του την εικόνα της περιοχής πριν από 45 χρόνια. Όταν το βυθόμετρο εντόπισε ένα ψηλό εξόγκωμα στο βυθό, οι δύτες ενθουσιάστηκαν.

Είχαν ανακαλύψει την «Ατλαντίδα» τους!

Και όμως, σύντομα θα αντιλαμβάνονταν ότι η κατάδυση στη λίμνη ήταν πολύ πιο δύσκολη υπόθεση.

«Ο όγκος εντοπίστηκε σε βάθος 30 μέτρων! Η ορατότητα όμως ήταν τρομερά περιορισμένη λόγω της υψηλής περιεκτικότητας σε φερτές ύλες και κοκκινόχωμα από τα ποτάμια που εκβάλλουν στη λίμνη. Ήταν σαν να καταδύεσαι σε λάσπη»θυμάται ο 49χρονος κ. Γιώργος Κυπραίος, ο οποίος ήταν ο πρώτος που βούτηξε.

«Σε βάθος μόλις δεκαπέντε μέτρων επικρατούσε απόλυτο σκοτάδι, τσουχτερό κρύο και οι κάτοικοι μας είχαν προειδοποιήσει για την ύπαρξη υπογείων ρευμάτων. Ταυτόχρονα, το υψόμετρο στο οποίο βρίσκεται η λίμνη (400 μ.) αύξανε τον κίνδυνο της νόσου των δυτών. Νιώθαμε ότι ο ναός ήταν κοντά μας, αλλά δεν μπορούσαμε να τον αγγίξουμε»προσθέτει.

Ο Σταυρός και μέρος του τρούλου της Παναγίας της Επισκοπής, στο βυθό της λίμνης. Φωτ. Σύλλογος Ερασιτεχνών Αυτοδυτών "ΤΗΘΥΣ"

Οι δύτες ήταν έτοιμοι να τα παρατήσουν. Στο κάτω-κάτω, δεν ήταν ούτε εξερευνητές ούτε επαγγελματίες. Πώς περίμεναν να ανακαλύψουν αυτό που ακόμη και οι Αρχές αρνούνταν να αναζητήσουν; Υπήρχε όμως κάτι που - ενάντια σε κάθε λογική - δεν τους επέτρεπε να σταματήσουν την προσπάθεια.

«Οι κάτοικοι της περιοχής είχαν επενδύσει συναισθηματικά στην αποστολή μας σε τέτοιον βαθμό, που δεν αντέχαμε να τους απογοητεύσουμε. Ήταν σχεδόν εξωπραγματική η αγωνία τους για το αν το εκκλησάκι έστεκε ακόμη όρθιο. Για αυτούς τους ανθρώπους που ξεριζώθηκαν βίαια από τον τόπο τους και δεν θα μπορέσουν ποτέ να τον ξανααντικρίσουν, η υποβρύχια εκκλησία συμβόλιζε ολόκληρο το παρελθόν τους. Η πίστη και η ελπίδα τους μας γέμισε επιμονή. Έπρεπε να τα καταφέρουμε. Είχαμε πλέον πεισμώσει»σχολιάζει μιλώντας ο κ. Φοίβος Βιλανάκης, άλλο μέλος του συλλόγου.

Οπλισμένοι με αποφασιστικότητα, οι δύτες ξεκίνησαν το επόμενο πρωί για το σημείο που είχαν εντοπίσει την προηγούμενη ημέρα. Τότε η κ. Μαρία Σαλωμίδη και ο κ. Γιάννης Ίσσαρης καταδύθηκαν και χρησιμοποιώντας ένα ειδικό μηχάνημα σάρωσαν οριζοντίως τον βυθό, σε βάθος 40 μέτρων. Έπειτα από λίγο εντόπισαν έναν όγκο. Είχαν βρει την εκκλησία. Πλησίασαν και άρχισαν να ψηλαφούν τον τοίχο, αναδυόμενοι προς την επιφάνεια. Στο βάθος των 32 μέτρων κατόρθωσαν να αγγίξουν τον θόλο. Η εκκλησία ήταν ακόμη όρθια!

«Παρότι δεν πιστεύω στον Θεό, η συγκεκριμένη εμπειρία είχε έναν μυστικισμό σχεδόν θρησκευτικό. Έπειτα από τόση προσπάθεια και ταλαιπωρία, με όλη τη συναισθηματική φόρτιση που φέραμε, το να αντικρίζουμε τον τρούλο μας γέμισε χαρά, κυρίως γιατί θα τη μοιραζόμασταν με τους κατοίκους»λέει η κ. Σαλωμίδη.

Έχουν περάσει τρία χρόνια από την ανακάλυψη ότι η εκκλησία της Επισκοπής βρίσκεται ακέραια στο βυθό της λίμνης των Κρεμαστών. Μήπως είναι καιρός να γίνει κάτι για την ανάδειξη αυτού του μνημείου;

Κι όπως είπε ο Κώστας Μπαλάφας…"Κάτι που δεν έγινε τότε, που η τεχνολογία ήταν ακόμη στα σπάργανα, ας γίνει τώρα που η τεχνολογία έφτασε να κάνει …θαύματα.."

Πηγές: http://www.limnikremaston.gr

http://www.in-karpenisi.gr

http://www.neoskosmos.com/

http://www.ethnos.gr

http://www.v-damaskinos.gr

http://www.evrytanikospalmos.gr

“Τα νέα της Επισκοπής”
http://www.scubadive.gr
Σύλλογος Ερασιτεχνών Αυτοδυτών "ΤΗΘΥΣ"

=========================

↧